Παλιά γραμματόσημα και οι ιστορίες τους

Ποιος στέλνει γράμμα σήμερα στους αγαπημένους του; Ποιος λαβαίνει γράμμα από τον ξενιτεμένο συγγενή του; Ποιοι νέοι ανταλλάσσουν γράμματα και εκφράζουν τον έρωτα τους; Σχεδόν κανείς.
Σήμερα έχουμε το διαδίκτυο και οι περισσότεροι επικοινωνούν με το face book, το  MSN, το Skype κ.ά. Τείνει να καταργηθεί και το τηλέφωνο στις διαπροσωπικές επαφές. Ο ταχυδρόμος  φέρνει άλλου είδους επιστολές στις μέρες μας. Γεμίζουν τα γραμματοκιβώτια με λογαριασμούς ρεύματος, τηλεφώνου, νερού, τραπεζών (το αδιαχώρητο!!!) στους φακέλους των οποίων δεν υπάρχουν γραμματόσημα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μεταξύ αυτών θα βρεθεί κάποιο προσκλητήριο γάμου, κάποια πρόσκληση πολιτιστικού συλλόγου η ίσως τοπική εφημερίδα του τόπου καταγωγής μας. Ενδεχομένως σ’ αυτά να έχει επικολληθεί γραμματόσημο ως αντίτιμο των ταχυδρομικών τελών.

(Αποστ. Αρσάκης, Αλεξ.Παπαναστασίου, Γεωργ. Ριζάρης(έτος έκδοσης 1975) και Επίδαυρος(έτος έκδοσης 1971)
Ως γνωστό το γραμματόσημο είναι: « ένα μικρό ένσημο που χρησιμοποιείται  ως απόδειξη προπληρωμής των ταχυδρομικών τελών. Αποτελεί, όπως και το νόμισμα , κρατική αξία, η οποία επιβάλλεται για ορισμένο αντάλλαγμα που προσφέρεται στους πολίτες, δηλαδή για τη μεταφορά ταχυδρομικών φακέλων ή άλλων αντικειμένων. Τέλος, ανήκει στα «επίσημα ένσημα αξίας δηλωτικά» που η γνησιότητα του προστατεύεται από τον Ποινικό Κώδικα. Η επινόηση της χρησιμοποίησης του γραμματοσήμου ανήκει στο .......


Γάλλο Ρενουάρ ντε Βαλαγιέ  το 1653, την ιδέα κυκλοφορίας όμως με τη σημερινή μορφή την είχε ο Σκότος Τζέιμς Τσάλμερς(1837), την υιοθέτησε δε και την υποστήριξε ο Άγγλος Ρόουλαντ Χιλ(1840). Το πρώτο γραμματόσημο τέθηκε σε κυκλοφορία στις 6/5/1840 και είχε ως εικόνα τη μορφή της βασίλισσας Βικτωρίας. Το πρώτο ελληνικό γραμματόσημο κυκλοφόρησε το 1861 και απεικόνιζε τον Ερμή, είχε δε φιλοτεχνηθεί από τον Αλμπέρ Μπάρ» (Εγκυκλοπαίδεια ΥΔΡΙΑ).

Παραδοσιακές φορεσιές(ετος έκδοσης1972-74) από τη Ήπειρο, το Πήλιο, την Αιδηψό, τις Σπέτσες, την Ήπειρο(αντρική), το Μεσολόγγι (αντρική), την Αττική, τη Δεσφίνα

                                    

Εικόνες της Επανάστασης του 1821(έτος έκδοσης 1971) και Βημόθυρο στο Μέτσοβο(έτος έκδοσης1981) 

Οι Άθλοι του Ηρακλή(έτος έκδοσης 1975) και Θεοκρατία Διός

Αφορμή γι’ αυτό το κείμενο υπήρξε μια μικρή συλλογή γραμματοσήμων που περιέχει γραμματόσημα κυρίως από τη περίοδο 1970- 1980. Θωρώντας την,  ξεδιπλώθηκε ένας πλούτος ιστοριών, συναισθημάτων και αναμνήσεων. Βρήκα αποτυπωμένη σ’ αυτά την Ιστορία και τη Μυθολογία της Ελλάδας, την παράδοση και τις φυσικές ομορφιές της. Ύστερα ήρθε μου η ιδέα της κοινοποίησης προκειμένου να την θαυμάσει περισσότερος κόσμος. Γι’ αυτό, στις φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτό το κείμενο, παρουσιάζω παλιά γραμματόσημα σε θεματικές ενότητες δηλαδή παραδοσιακές φορεσιές, Επανάσταση του 1821, Εθνικοί Ευεργέτες, Μυθολογία, γραμματόσημα της ξενιτιάς(ΗΠΑ, Καναδάς) και άλλα. Θα θυμηθούμε και τη δραχμή. Θα δούμε αξίες όπως: 1.5 δραχμή, 2,5 δραχμή ή 30λεπτά. Άλλες εποχές!!!

Τα γραμματόσημα, εκτός από συνοδοί των πολυπόθητων επιστολών, υπήρξαν συγχρόνως κομιστές του Πολιτισμού της Ελλάδος εντός συνόρων και πρεσβευτές του στο Εξωτερικό. Συνόδευαν ένα κομμάτι χαρτί γεμάτο με λόγια συναισθηματικά όπου εκφραζόταν  η νοσταλγία και ο πόθος του ξενιτεμένου, ο πόνος και η καρτερία της μάνας για το ξενιτεμένο παιδί, η γλυκόπικρη γεύση του έρωτα και η αδελφική αγάπη.

Η αγρότισσα μάνα  έγραφε στο παιδί της που μετανάστευσε στη Πρωτεύουσα και η επικοινωνία δεν ήταν εύκολη: 

«Αγαπημένε μου γιέ Γιάννη εύχομαι το γράμμα μου να σε βρει καλά εσένα και την οικογένεια σου. Εμείς καλά είμαστε, κουραζόμαστε λίγο με τις δουλειές τώρα που μείναμε μόνοι μας, αλλά «Δόξα τω Θεώ» δεν  παραπονιόμαστε.  Σας περιμένουμε τη Λαμπρή οπωσδήποτε γιατί σας πονέσαμε….. …………..κ.λ.π. Να μου φιλήσεις τη Μαρία και τα παιδιά. Δεν έχω τίποτα άλλο να σου γράψω, σε φιλώ. Η μάνα σου».

   (Γραμματόσημα Αμερικής)
Η προσμονή και η λαχτάρα για το γράμμα του ξενιτεμένου συγγενή στο Εξωτερικό ήταν απερίγραπτη. Η γιαγιά μου σ’ ένα μικρό χωριό στη περιοχή της  Γορτυνίας Αρκαδίας περίμενε το γράμμα του αδερφού της που ζούσε στην Αμερική,  με ανυπομονησία. Ήταν ο μόνος τρόπος για να μάθει νέα του. Η πρώτη της κουβέντα κάθε μέρα που ξημέρωνε αφορούσε στο ερώτημα: Άραγε θα περάσει ο ταχυδρόμος σήμερα; Θα φέρει γράμμα από τον αδερφό μου; Αν λαλούσε το πρωί κάποια καρακάξα κοντά στο σπίτι, η γιαγιά αναφωνούσε: - Λάλησε η καρακάξα! Ή κάποιο νέο θα μάθουμε ή θα λάβω γράμμα! Άλλοτε επιβεβαιωνόταν και άλλοτε όχι. Ο ταχυδρόμος που έκανε τη διανομή εκείνα τα χρόνια στα χωριά της Ηραίας Αρκαδίας, κυκλοφορούσε καβάλα σ’ ένα περήφανο άλογο με περιποιημένα εξαρτήματα δηλαδή σαμάρι, χαλινάρι με χάντρες και «μάτι» για αποφυγή ματιάσματος. Είχε υφαντή κουβέρτα για να κάθεται στο σαμάρι, είχε δερμάτινη τσάντα για τα γράμματα και ένα κόκαλο για ντουντούκα που φύσαγε μ’ αυτή και βούιζε το χωριό. Τότε έβγαιναν όλοι στο δρόμο και περίμεναν. Όταν έπαιρνε η γιαγιά το γράμμα με φώναζε να της το διαβάσω: «Αγαπημένη μου αδερφή, Κώστα και παιδιά. Υγειαίνωμεν   και το ίδιο ποθούμε και δι’ υμάς. Ευχόμαστε το γράμμα μας να σας εύρη εις πλήρη υγείαν και χαρά. Μου γράφεις αδερφή μου να μην κουραζόμαστε. Δυστυχώς  δουλεύουμε όλη την ημέρα στο εστιατόριο και το βράδυ γυρίζουμε στο σπίτι κατάκοποι…….. ….Το καλοκαίρι, αν θέλει ο θεός θα έρθουμε στην Ελλάδα και θα ανταμώσουμε στο πανηγύρι τ’ Αγιαννιού. Δώσε χαιρετισμούς σ’ όλους. Σε φιλώ ο αδερφός σου».
Η γιαγιά χαμογελούσε ευχαριστημένη και μου ξεκαθάριζε: «Ταχιά(αύριο) θα πάρεις βολύμι(μολύβι) και χαρτί και θα κάτσουμε να σου λέου και συ να γράφεις. Όταν θα ξαναρθεί ο ταχυδρόμος να το έχουμε έτοιμο».

(Γραμματόσημα Καναδά)

Στις μέρες μας, το διαδίκτυο εκμηδένισε τις αποστάσεις και η επικοινωνία με τα μέσα είναι πλέον πανεύκολη. Με την άμεση επικοινωνία όμως τι γίνεται; Μα, εκείνη χωλαίνει, αλλά ας μην επεκταθούμε!

......