Λίγες σκέψεις για το απερχόμενο ιστορικό έτος 2021, της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821
"Η Ελλάς ευγνωμονούσα" του Θεόδωρου Βρυζάκη
Σε λίγες ώρες τελειώνει το ιστορικό έτος του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Τυπικά ολοκληρώνεται αυτός ο εορτασμός, γιατί ουσιαστικά έχουμε χρέος να τιμάμε την Εθνική μας Παλιγγενεσία και τα επόμενα χρόνια και πάντα.
Δυστυχώς, η πανδημία δεν επέτρεψε να γίνουν εορτασμοί με την ευρεία μορφή, ανοιχτές εκδηλώσεις με πλατιά συμμετοχή του λαού, με πανηγυρισμούς, κ.λ.π. Πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακές κυρίως συζητήσεις και ομιλίες με πρωτοβουλία κατά κανόνα πολιτιστικών φορέων, πολλές απ’ αυτές πολύ ουσιαστικές, αλλά εκ των πραγμάτων τις παρακολούθησαν λίγοι άνθρωποι. Οι δημόσιοι φορείς και η αυτοδιοίκηση, εκτός εξαιρέσεων, ή λόγω της πανδημίας ή με πρόσχημα την πανδημία δεν τίμησαν την ιστορική επέτειο καθώς της αρμόζει.
Ας αφιερώναμε χρόνο να μελετήσουμε την ιστορία της εποχής εκείνης! Θα ήταν η καλύτερη τιμή για τους Έλληνες που πολέμησαν και θυσιάστηκαν!
Γνωρίζοντας καλύτερα και κατανοώντας την σημαντικότητα της Ελληνικής Επανάστασης για την ίδια την ύπαρξη του σημερινού ελληνικού κράτους, ίσως συγκλονιστούμε αναλογιζόμενοι για το τι θα γινόταν στην αντίθετη περίπτωση.
Η Επανάσταση ξεκίνησε μετά από χρόνιες προσπάθειες πατριωτών Ελλήνων της διασποράς, λογίων, φωτισμένων ιεραρχών, ηρωικών κλεφτών με ασίγαστο πάθος για τον αγώνα εναντίον της τουρκικής σκλαβιάς, πατριωτών εμπόρων και προεστών, ενωμένων ως μια γροθιά στη Φιλική Εταιρεία, ώσπου ήρθε η ιστορική συγκυρία ή η ευλογημένη ώρα και τα “τέσσερα δάκτυλα”, όπως λέει ο Κολοκοτρώνης, έγιναν ένα! “Τούτο δε και συνέβη, όταν κατά το 1821 έτος, λαός, έμποροι, λόγιοι, ιερείς και προύχοντες συνεφώνησαν υπέρ της ελληνικής επαναστάσεως”.
“….Όταν αποφασίσαμε να κάμομε την Επανάσταση, δεν εσυλογισθήκαμε, ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις, ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε “που πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα”, αλλά ως μία βροχή, έπεσε εις όλους μας η επιθυμίας της ελευθερίας μας, και όλοι και οι κληρικοί, και οι προεστοί, και οι καπεταναίοι, και οι πεπαιδευμένοι, και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό, και εκάμαμε την Επανάσταση...” Απόσπασμα από τον Λόγο του Θ. Κολοκοτρώνη στην Πνύκα, προς τους φοιτητές.
Οι Έλληνες εκείνοι ήταν πραγματικοί ήρωες, όχι όμως άγιοι! Σκληροτράχηλοι, φτωχοί, κατατρεγμένοι, οι προεστοί αλλιώς μαθημένοι, όλοι όμως ζούσαν υποταγμένοι στην τουρκική αυτοκρατορία. Και ναι, είχαν αγάπη για τον τόπο τους και την θρησκεία τους, αλλά είχαν και πάθη, μίση, φιλοδοξίες, αντιζηλίες, αντιπάθειες, που τα γεννούσε η κατάσταση μέσα στην οποία βρισκόντουσαν. Δεν είναι σωστό να τους κρίνουμε με σημερινά κριτήρια. Και λάφυρα πήραν από τις περιοχές που απελευθέρωσαν από τους Τούρκους γιατί δεν είχαν όπλα να πολεμήσουν (με σουβλιά και μαχαίρια πολεμούσαν τον πρώτο καιρό), ρούχα να φορέσουν και ζώα για να τρέξουν στην επόμενη μάχη. Ήταν αναγκαίο κακό. Η φουστανέλλα που φορούσαν, και νομίζουμε ότι ήταν κατάλευκη, ήταν άπλυτη όλον τον καιρό και είχε γίνει “μαύρη” και σκληρή από τη βρωμιά και τη λίγδα. Τα βράδυα που δεν πολεμούσαν άναβαν φωτιές και τίναζαν πάνω τα βρώμικα ρούχα τους για να καούν οι ψείρες που τους βασάνιζαν. Μια χούφτα αλεύρι και λίγο νερό ανακάτευαν πάνω σ’ ένα λιθάρι, το έκαναν ζυμάρι και το έψηναν μέσα στη χόβολη. Για μέρες ολόκληρες το στράτευμα τρεφόταν με σταφύλια από τ’ αμπέλια και ψάνη από τα χωράφια. Και πολλά άλλα μπορούμε να αναφέρουμε για τις επικρατούσες συνθήκες, όπως για τις επιδημίες πανώλης, τύφου, χολέρας κ.λ.π. που αποδεκάτισαν μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Κι όμως! Οι αξίες και τα ιδανικά της πατρίδας και της ελευθερίας οδηγούσαν στις μάχες τους ήρωες μας! Φιλοπατρία, αγωνιστικότητα, αυτοθυσία, πίστη, φιλοτιμία, προσφορά! Τα αντίποινα των κατακτητών ήταν φρικιαστικά και ακολούθησαν άγριες καταστροφές τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν έκαμψαν την αγωνιστικότητα τους! Απαγχονισμός πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, σφαγές στην Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη, καταστροφή στο Δραγατσάνι, καταστροφή της Νάουσας, της Χίου, των Ψαρών, πολιορκία και έξοδος του Μεσολογγίου, μαρτυρικός θάνατος Αθανασίου Διάκου, λεηλασία του Μοριά από τον Ιμπραήμ και μεταφορά σκλάβων στην ανατολή, κ.ά.
Τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης υπήρχε ομόνοια ανάμεσα στους Έλληνες.
“...Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια, και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον, και αν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθελαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμεν και εως την Κωνσταντινούπολιν...” Απόσπασμα από τον Λόγο του Θ. Κολοκοτρώνη στην Πνύκα, προς τους φοιτητές.
Από την δεύτερη χρονιά άρχισαν οι προστριβές με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στους δύο εμφυλίους πολέμους(1823-1824) μεσούσης της επανάστασης, που έχουν καταγραφεί με μαύρα γράμματα στην ελληνική ιστορία. Οι ευθύνες ανήκουν σε όλες τις πλευρές, κάποιοι όμως έχουν το μεγαλύτερο και καθοριστικό μερίδιο. Στην διάρκεια των εμφυλίων πολέμων έγιναν απίστευτες ακρότητες. Αγώνας για τ’ αξιώματα, εξοντώσεις αντιπάλων, φυλακίσεις οπλαρχηγών, αρπαγή περουσιών, ατιμάσεις οικογενειών, κ.ά. Το πρώτο δάνειο που πήρε η Ελλάδα από την Αγγλία, στην προσπάθεια της να οργανωθεί ως ανεξάρτητο κράτος, το κατασπατάλησε στον εμφύλιο πόλεμο.
“Η Διχόνοια που βαστάει
ένα σκήπτρο η δολερή
καθενός χαμογελάει,
πάρ’ το, λέγοντας, και συ...” Από τον Ύμνο στην Ελευθερία του Διονυσίου Σολωμού
Μόνο η επέλαση του Ιμπραήμ στο Μοριά το 1825, ανάγκασε τους Έλληνες να ομονοήσουν για να τον αντιμετωπίσουν, αποφυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης και οι άλλοι οπλαρχηγοί, αλλά χρειάστηκαν σχεδόν τρία χρόνια αγώνα και μεγάλων δεινών μέχρι την ναυμαχία του Ναυαρίνου όπου οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις έμπρακτα στήριξαν τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα των Ελλήνων και επικράτησε η επανάσταση.
Ο αγώνας των Ελλήνων για την ελευθερία ενέπνευσε τους Ευρωπαίους με αποτέλεσμα την ανάπτυξη φιλελληνικού ρεύματος που στήριξε την Επανάσταση με υλικά αγαθά, πολεμοφόδια, τροφές, χρήματα και στρατιώτες πολεμιστές.
Τα επόμενα χρόνια καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια να οργανωθεί το κράτος. Συνηθισμένοι στην κλέφτικη και ανυπότακτη ζωή οι Έλληνες, δεν μπορούσαν να υπακούσουν σε νόμους και διοίκηση. Εξοντώθηκε από ελληνικά χέρια ο πρώτος Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας με κίνδυνο την διάλυση του νεοσύστατου κράτους και αποτέλεσμα την πρόσκληση στην διακυβέρνηση ενός ξένου κυβερνήτη, του βασιλιά Όθωνα.
Συνυπολογίζοντας όλα τούτα, θετικά και αρνητικά σημεία, δεν μπορεί να μην υποστηρίξει κανείς ότι το επίτευγμα των προγόνων μας είναι ένα θαύμα! Μέσα σε μια κατάσταση απέραντων δυσκολιών πέτυχαν το ακατόρθωτο!
Η νεοσύστατη Ελλάδα μετά την Επανάσταση περιλάμβανε μόνο την Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα. Χρειάστηκαν αγώνες σχεδόν 100 χρόνων για να ελευθερωθούν και τ’ άλλα εδάφη έως τη Θράκη, τα δε Δωδεκάνησα ενώθηκαν με την Ελλάδα το 1947.
Είθε να κρατούσαμε ως νεώτεροι Έλληνες όλα τα προτερήματα των προγόνων μας και να αποβάλαμε κάθε τι αρνητικό, για να προοδεύσει τούτη η χώρα στο μέλλον!
Η Ελλάς ευγνωμονούσα!
30-12-2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου