Τα παιδιά των οπλαρχηγών της Επανάστασης Γεωργάκη και Δημητράκη Πλαπούτα, με εκστρατευτικό σώμα πολεμούν για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της Ηπείρου το 1854- Πορεία στο μέτωπο και επιστροφή
Κόλιας Γεωργάκη Πλαπούτας (φωτο)
«Εις την εκστρατείαν της Καλαμπάκας τω 1854 πλείστοι έσπευσαν εθελονταί εις Θεσσαλίαν υπό τους γενναίους οπλαρχηγούς Πλαπουταίους Κωνσταντίνον και Κόλιαν, συνάψαντες παρά τα Τρίκκαλα και πεισματώδην μάχην. Ο Γεωργίκος Δ. Πλαπούτας μετέβη εις Άρταν…..».- «Η Γορτυνία» του Τ. Κανδηλώρου, έκδοση 1898
Απόσπασμα από το βιβλίο “ΠΛΑΠΟΥΤΑΣ” του Αγησίλαου Τσέλαλη (έκδοση 1963), βασισμένο στο αρχείο του στρατηγού Δημητράκη Πλαπούτα:
“Ο διακαής πόθος της ελευθερίας εφλόγιζε τους Θεσσαλούς και τους Ηπειρώτες. Γενικός ενθουσιαμός υπέρ της ενισχύσεως του κινήματος των υπόδουλων αδελφών συνεπήρε τους Έλληνες.
Και οι ελεύθεροι Έλληνες ετάχθησαν ομόφωνοι στο πλευρό τους.
“Με μας σηκωθήκαν στα Εικοσιένα
Το αίμα τους χύσαν κι εκείνοι μαζί.
Εκείνοι εμείναν με χέρια δεμένα
Κι ο άλλος ο κόσμος ελεύθερος ζει”.
έψελναν οι νέοι.
Στη Γορτυνία εκινήθη πρώτος ο Κων. Πλαπούτας. Άρχισε να στρατολογεί νέους πολεμιστές κι επλήρωνε, από δικά του, προκαταβολικά, τα έξοδα στους απόρους εθελοντές. Είχε γραμματέα τον Φίλιππο Δημόπουλο, από τη Δημητσάνα, που ήταν δημογραμματέας της Ηραίας. Αυτός ωρίσθη “Γενικός Γραμματεύς των Πελ/κών Σωμάτων, όταν έφθασαν στην Καλαμπάκα.
Ήταν ένθερμος πατριώτης ο Δημόπουλος. Γύρισε τα χωριά της Ηραίας, ενέπνευσε τον ενθουσιασμό, και είδε την ακράτητη επιθυμία όλων των νέων να τρέξουν στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία να πολεμήσουν “υπέρ των δικαίων του Ελληνισμού”, για την λευτεριά των σκλάβων Θεσσαλών και Ηπειρωτών.
Στον Πύργο Ηλείας ήταν τότε κι άλλος ενθουσιώδης Δημητσανίτης, ο Νικήτας Ν. Ιερεμίας. Έμαθε ότι οι Ηραιάτες ετοιμάζονται να τρέξουν να ενισχύσουν τους υποδούλους αδελφούς Ηπειρώτες και Θεσσαλούς κι έγραψε στον Φιλ. Δημόπουλο την επιθυμία του να του ανατεθή η συγκέντρωση εθελοντών στην Ηλεία.
Ο Δημόπουλος ανεκοίνωσε την επιστολή του Ιερεμία στον Κ. Πλαπούτα και αυτός του ανέθεσε και συνεκέντρωσε νέους Ηλείους, Ζακυνθινούς, Γορτυνίους και Ολυμπίους, που έμεναν στον Πύργο. Επήγε κι ο Δημόπουλος στον Πύργο κι όλοι συγκεντρώθηκαν στο χωριό Τσούκα (Λιοδώρα) της Ηραίας, Εκεί είχε γίνει και το Μάρτη του 1821 η συγκέντρωση των Γορτυνίων και η ύψωση της σημαίας της Επαναστάσεως με την ευλογία του γερο Κόλια Πλαπούτα και με αρχηγούς τους γιους του Γεωργάκη και Δημητράκη.
Το Μάρτη του 1854, μετά 33 χρόνια από τότε, ύψωνε τη σημαία για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της Ηπείρου ο έγγονος του Κόλια, του περίφημου Κλεφταρματωλού και γιος του Γεωργάκη Πλαπούτα, που έπεσε μαχόμενος στο Λάλα.
Στο χωριό Τσούκα συγκεντρώθηκαν 250 άνδρες, νέοι, γεμάτοι άκράτητο ενθουσιασμό. Και την 18 Μάρτη 1854, αφού πρώτα-πρώτα έκαμαν δοξολογία στην εκκλησιά της Τσούκας “Άγιος Νικόλαος”, εκίνησαν το απόγευμα, έφθασαν στου Βλαχόραφτη, όπου έμειναν τη νύχτα χορεύοντας και τραγουδώντας ηρωϊκά εθνικά τραγούδια.
Ο Φιλ. Δημόπουλος στο ημερολόγιο του εκστρατευτικού αυτού σώματος που εκράτησε, περιγράφει την πορεία των ¨Τριακοσίων Αρκάδων” του Πλαπούτα του 1854 μ.χ. προς την Θεσσαλία, σαν την πορεία των “Τριακοσίων Λακώνων” του Λεωνίδα προς τις Θερμοπύλες .
Την επομένη έφυγαν από του Βλαχόραφτη και ακολουθώντας την πορεία Καρύταινα, Μεγαλόπολη, Τρίπολη, Χάνια Αχλαδόκαμπου, Ναύπλιο, Χαρβάτι Άργους, Δερβενάκια, Κόρινθος, έφθασαν στο Καλαμάκι Περαχώρας, όπου χωρίστηκαν. Ο μεν Πλαπούτας με το κύριο σώμα προχωρώντας από τη θάλασσα και ο Δημόπουλος με λίγους από την ξηρά για να βρει τους ληστές Χελιώτες και να τους πάρει μαζί, συναντήθηκαν στην Ελευσίνα, αλλά χωρίς τους Χελιώτες που δεν τους βρήκαν.
Στο πέρασμα τους υπήρχε ενθουσιασμός κι έτσι εντάχθηκαν κι άλλοι εθελοντές στο εκστρατευτικό σώμα. Έφθασαν στην Αθήνα, ο Πλαπούτας έκανε συννενοήσεις με τους αρχηγούς του επανασταστικού κινήματος και δέχτηκαν στο σώμα ακόμα 23 πολεμιστές, αποστράτους, τους λεγόμενους κοκκινοπόδαρους με δερμάτινες κόκκινες ταινίες τυλιγμένες στα πόδια τους. Ήταν όλοι Αρκάδες.
Έφυγαν από την Αθήνα στις 12 Απρίλη 1854 και ακολουθώντας την πορεία Μάνδρα, Κριεκούκι, Θήβα, Λεβαδειά, Θερμοπύλες. Οι “Τριακόσιοι” νέοι Αρκάδες, που έτρεχαν να πολεμήσουν για τη λευτεριά των υποδούλων αδελφών Θεσσαλών και Ηπειρωτών, διανυκτέρευσαν στον τόπο που έπεσαν οι “Τριακόσιοι” με τον Λεωνίδα.
Στη συνέχεια έφθασαν στο Κόμα της Λαμίας, γέφυρα Αλαμάνας, Λαμία, Γδαρμένη. Παρουσιάστηκαν στον στρατηγό Γρίβα και ζήτησαν υποστήριξη οικονομική για τις ανάγκες των στρατιωτών, τροφή και υλικό για την θεραπεία των τραυμάτων. Ο φρούραρχος Κασομούλης τους είπε ότι έχει εκατό αναφορές κατά του σώματος Πλαπούτα ότι “Δυναστεύετε τους κατοίκους όπου περνάτε….”- “Ζώα, να μεταφέρουμε τη γαλέτα και τη μπαρούτη παίρνουμε στα χωριά, τίποτ’ άλλο”.- ”Να τα φορτώνονται οι στρατιώτες”. - “Μα οι εθελοντές είναι βαρειά οπλισμένοι κι έρχονται από την άκρη της Πελοποννήσου να πολεμήσουν, να βοηθήσουν τ’ αδέρφια τους, κύριε φρούραρχε……...Θα μου δώσης τα είδη που έχουμε ανάγκη, ή να φύγω;….” του είπε ο Δημόπουλος.
Τελικά πήραν τα είδη που ήθελαν με την μεσολάβηση του Λ. Παπανικολόπουλου από την Κυπαρισσία και βάδιζαν υπό βροχήν να φτάσουν απέναντι στο τούρκικο φρούριο κοντά στο χωριό Μαγουλίτσα. Αφού έφτιαξαν τριμελή επιτροπή για να διευθύνει όλα τα σώματα, έβγαλαν ψήφισμα:
“ Όλα τα σώματα ενούνται εις εν ανεξάρτητον. Οι σωματάρχαι Δ. Πετροπουλάκης, Ι Γιουρούκος και Κων. Πλαπούτας ονομάζονται επιτροπή με τον τίτλο: “Στρατιωτική Διοίκησις των κατά την Θεσσαλίαν Πελ/κών σωμάτων” και ανατίθεται εις τούτους η διοίκησις.
Στη συνέχεια προχώρησαν και πέρασαν τον θεσσαλικό κάμπο. Στους Μύλους έστησαν οχυρώματα προς το μέρος του Πηνειού, σε σχήμα τριγώνου.
Ο Πλαπούτας με σημαιοφόρους του το Λάμπρο Γιαννούκο από τη Στεμνίτσα και το Γιώργη Λαλιώτη από το Λάλα έπιασε το τρίγωνο, απέναντι σε 1800 Τούρκους, τακτικούς και ατάκτους. Πολέμησαν ηρωϊκά προς το μέρος της Καλαμπάκας και παρέμειναν μαχόμενοι έως τις 13 Μάη, μέχρι την επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων. Ο Κων. Πλαπούτας ήθελε να συνεχίσει τον πόλεμο αντάρτικα, με κλεφτοπόλεμο, όμως πείστηκε από τον Κόλια Πλαπούτα και τους άλλους να διατάξει υποχώρηση.
Τότε άρχισε η πορεία του γυρισμού με δυσκολίες, πολλές κακουχίες και με κάποιες απώλειες.
Πέρασαν από την Λαμία, τον επίσκοπο Καλλίνικο Καστόρχη, Δημητσανίτη, αλλά απουσίαζε, συνέχισαν από το Χάνι της Γραβιάς και κατόπιν στα Σάλωνα και στην Ιτέα.
Τότε ο Κων. Πλαπούτας βάδισε προς την Αθήνα και ο Κόλιας με τους Ηραιάτες μπήκαν στο πλοίο και βγήκαν στο Αίγιο όπου τους φιλοξένησε ο Αναστ. Εμ. Καράκαλος από τη Δημητσάνα, κι ο Σωτ. Χρυσικόπουλος. Μετά από πολυήμερη πορεία έφθασαν στο Βυζίκι της Γορτυνίας όπου ο Κων. Στασινόπουλος τους περιέθαλψε και στη συνέχεια επέστρεψαν στην Ηραία που τους εδέχτηκαν με δάκρυα χαράς.
Μαζί με τον Πλαπούτα, αλλά με χωριστό σώμα, εκίνησαν την ίδια ημέρα από την Ανδρίτσαινα 100 νέοι Ανδριτσάνοι με αρχηγό τον Γιώργη Βενετσανόπουλο ή Φάσα, γιο του Αντώνη Φάσα, που έπεσε το 1821, πολεμώντας τους Λαλαίους στο πλευρό του Γιωργάκη Πλαπούτα.
Ο Φάσας ήταν πανύψηλος, με παράστημα, ψηλόκορμος, μεγαλόπρεπος, με μακριά γενειάδα κι ατρόμητος. Πολέμησε κοντά στον πατέρα του στο Λάλα. Το σώμα αυτό πολέμησε γενναία και γύρισαν όλοι.
Τότε βγήκε και τραγούδι, που το λένε και τώρα σε χαρές και σε γιορτές:
Κίνησαν τα Κολιόπουλα κι όλα τ’ Ανδριτσανόπουλα
Πάνε να πολεμήσουνε την Άρτα να πατήσουνε.
Βάνουν το Φάσα αρχηγό και του Κολιόπουλου τον υγιό.
Στην Άρτα που πηγαίνανε, στα Γιάννενα που μπαίνανε,
τους πιάνει μια ψιλή βροχή, ψιλή ψιλή και ταπεινή.
Κι εβράχηκαν τα τσάμικα και τα φραγκοπουκάμισα.
Η Μαριορή που τ’ άκουσε στο μπαλκονάκι πλάκωσε.
Ελάτ’ απάνου, βρε παιδιά, π’ έχω κρασί, έχω φωτιά…
Τ’ Ανδριτσανόπουλα, που πήγαν εθελοντές, μαζί με τα Κολιόπουλα, πέρασαν στο γυρισμό από την Μπαρμπάσαινα. Και η περιώνυμη Μαριορή του Τριτσιμπίδα τους φιλοξένησε στο σπίτι της. Φορούσαν άλλοι τσάμικα κι άλλοι φράγκικα πουκάμισα, άλλοι φουστανέλλες και φαρδειά, Ελληνικά, κι άλλοι στενά-φράγκικα-πουκάμισα”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου