Διάλεξη του Αθ. Στρίκου για την Γορτυνιακή διάλεκτο-γράφει ο Βασίλειος Κων. Σχίζας

«Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις»

- Αρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψις -

(Είναι παρακαταθήκη του Κυνικού φιλοσόφου Αντισθένη)

Του Βασιλείου Κων/ντή  Σχίζα

Μέλους της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών

Εάν ξεχάσουμε  την προέλευση, τη ρίζα των ελληνικών λέξεων ή μας  επιβάλλουν να την μεταβάλουμε  προς το χείρον (ισοπέδωση/παγκοσμιοποίηση) με την απάλειψη συμφώνων, τόνων, πνευμάτων, νεωτεριστικών  εκφράσεων αλλά και του νεοφανούς βαρβαρίζοντος ιδιώματος που το λένε «γκρίκλης», τότε μας λέει ο Κωστής Παλαμάς πως οι ίδιες οι λέξεις  με την ορθογραφία τους πάντα θα μάς υπενθυμίζουν την προέλευσή τους.

Στην ελληνική γλώσσα  είναι η λέξη (το σημαίνον)  και η έννοιά της, το  (σημαινόμενο). Οι δύο αυτές έννοιες έχουν απ’ αρχής σχέση. Αντίθετα με άλλες γλώσσες  η κάθε λέξη (το σημαίνον) δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την έννοιά της (το σημαινόμενο).

Έτσι στη γλώσσα μας μέσω της ετυμολογίας μπορούμε να καταλάβουμε μια «δύσκολη» λέξη. Π.χ. η λέξη  «αστέρι» στην προγονική μας γλώσσα λέγεται «αστήρ».

Η λέξη αυτή σημαίνει ότι το αστέρι κινείται συνεχώς στον ουρανό, ή δεν στέκεται ή δεν είναι ακίνητο. Συγκεκριμένα ο «αστήρ» αποτελείται από δύο λέξεις, το στερητικό «α» και τη λέξη «στηρ»  από το ρήμα ίστημι, δηλαδή α+στηρ = αστήρ= αστέρι.

Στη Σπάρτη όπου διαμένει ο πατριώτης μας (Σερβαίος) Αθανάσιος (Θάνος) Στρίκος του Πανάγου, επί σειρά ετών έρευνας,  στις ρίζες, την προέλευση αν θέλετε  των λέξεων  της ευρύτερης περιοχής του χωριού Σέρβου, δηλαδή της επαρχίας, συνέλεξε ένα πλούσιο ετυμολογικό «γλωσσάρι» της Γορτυνίας. 


Οι λέξεις αυτές από όλους όσους δεν το γνώριζαν θεωρούνταν ιδιωματισμοί οι οποίοι «θα έπρεπε» μάλλον να απαλειφθούν από το «καθώς πρέπει» λεξιλόγιο, αλλά ο Αθανάσιος Στρίκος απέδειξε ότι είναι λέξεις ελληνικότατες προερχόμενες από τα Ομηρικά Έπη.

Έτσι οι ορεσίβιοι Γορτύνιοι απρόσβλητοι από επιδρομείς στο πέρασμα των χιλιετιών, μιλούν και χρησιμοποιούν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας… χωρίς να το ξέρουν!

-Πήγαινε παιδί μου στην κράνα να φέρεις κρύο νερό, είπε η γερόντισσα μάνα στο γιό της.  Στη λέξη «κράνα» το «α» είναι στη δωρική διάλεκτο το αντίστοιχο «η», οπότε η γερόντισσα μίλησε αρχαία ελληνικά. Δηλαδή «πήγαινε στην «κρήνη»  να φέρεις νερό. Κρήνη είναι η βρύση, η πηγή.

Στο  «Γορτυνιακό Σύνδεσμο Σπάρτης»  κλήθηκε ο Αθανάσιος Στρίκος και παραχώρησε στις 17 Δεκεμβρίου 2018 διάλεξη με θέμα “Το πανάρχαιο ιδιωματικό γλωσσάρι της Γορτυνίας (με ετυμολογική αναφορά)”.  Η εντυπωσιακή ομιλία του πατριώτη μας καταγράφηκε από την  ηλεκτρονική εφημερίδα «ΝΟΤΟΣ ΠΡΕΣ». 

Για να την ακούσετε πατήστε εδώ.

ή πατήστε πάνω στο βίντεο που ακολουθεί.