Μάρτιος 1821-Λαγκάδια και Παλούμπα Γορτυνίας- Δεληγιανναίοι και Πλαπουταίοι στον Αγώνα

Μικρά και μεγάλα γεγονότα από την προετοιμασία και την έκρηξη της  Επανάστασης στη Γορτυνία, όμως πολύ σημαντικά για όλο τον Αγώνα. Δεληγιανναίοι και Πλαπουταίοι, οι δύο ιστορικές οικογένειες που συγκρούστηκαν πολλές φορές μεταξύ τους, ενώθηκαν στον ξεσηκωμό, μαζί με τον Κολοκοτρώνη για το μεγάλο στόχο.
Αποσπάσματα από το έργο του Αγησίλαου Τσέλαλη “Πλαπούτας”, εκδ. 1962, βασισμένο στο αρχείο του Δημ. Πλαπούτα.  

“...Ο Πλαπούτας όμως, που ήταν σε επαφή και συνεννόηση με τον Κολοκοτρώνη, και ήξερε την τεράστια επιρροή των Δεληγιανναίων σ’ όλη την Πελοπόννησο, την αίγλη του ονόματος τους και τα πατριωτικά αισθήματα του Κανέλλου, επήγε φρόνιμα και σκόπιμα στα Λαγκάδια κι εζήτησε ένα Δεληγιάννη να ηγηθή των ενόπλων στη Γορτυνία και την άδεια τους να καλέση τον Κολοκοτρώνη από τη Μάνη. Ήθελε να υπάρξη ενότητα και σύμπνοια, να μπουν ενεργά οι Δεληγιανναίοι στον πόλεμο και να διαθέσουν όλα τα πλούτη και τα εφόδια που είχαν και ν’ αναγνωρίσουν τον Κολοκοτρώνη πολέμαρχο.  

 

Ο φρόνιμος και θερμός Κανέλλος από την ώρα που μυήθηκε στη Φιλική εταιρία άρχισε να κινείται με ένθεο ζήλο. Είχε ετοιμάσει 72 χιλ. δεκάρια φουσέκια, 20 χιλ. τσακμακόπετρες, 100 οκάδες πετσί βιδέλο για τσαρούχια. “ Εις τα Λαγκάδια είχομεν συναγμένον εις δύο αποθήκας 7 χιλ. κιλά σιτάρι, 20 οκ. το κιλό, 10 χιλ. οκ. τυρί, εις Σπάθαρι χίλια κιλά και άλλα τρόφιμα εναποταμιευμένα δια πάσαν περίστασιν” (Δεληγιάννη Απομνημονεύματα). Ηταν κι αυτά η έτοιμη επιμελητεία του στρατού. Κι αυτά όλα ο Πλαπούτας επεδίωξε και επέτυχε να διατεθούν για τον αγώνα.
Πρόθυμα, με αυταπάρνηση, με πατριωτισμό τα προσφερε ο Κανέλλος . Κι έγραψε στον Κολοκοτρώνη, έδωσε το γράμμα στον Πλαπούτα να το πάη και αν τον φέρη”.

Παλούμπα Γορτυνίας
“...Τον Μάρτιον του 1821 ήταν γέρων ο Κόλιας Πλαπούτας 85 χρονών και ποδαλγός, υπέφερε από ρευματικά. Η ηλικία είχε εξασθενήσει τη βιαιότητα των παθών του, χωρίς να λιγοστέψη το σθένος του.
Εστολίσθη, φόρεσε τα όπλα του, επήρε όλους τους Παλουμπαίους με τη σημαία, που είχαν έτοιμη, μπροστά ν’ ανεμίζη, με τα παιδιά του και τα εγγόνια του πάνοπλα στο πλευρό του κι επήγε στον Αγιώργη του Παλούμπα, όπου συνάχθησαν όλοι οι Παλουμπαίοι. Εκεί ο παπάς έκαμε δοξολογία κι ο γέρο Κόλιας ύψωσε τη σημαία με τη χερούκλα του κι εφώναξε συγκινημένος:
-Ελευθερία ή θάνατος! Με τη βοήθεια του Θεού και την ευχή μου.
Κι έμεινε στου Παλούμπα να φροντίζη δια τρόφιμα και πολεμοφόδια.
Μαθόντες οι Δεληγιανναίοι, ο Κανέλος και οι αδελφοί του, ότι οι Χοντρογιανναίοι  ετουφέκισαν κατά παραγγελίαν του Ασημάκη Ζαΐμη τον Σεΐδήν κατά την θέσιν Χελωνοφωλιά, αμέσως αφόπλισαν τους Λαγκαδίους Τούρκους  και τους κράτησαν υπό φύλαξιν.
Οι δε Πλαπούται Γεωργάκης και Δημητράκης, όντες έτοιμοι και υψώσαντες δύο σημαίας, τας οποίας είχον κατασκευάσει προ ημερών, εκίνησαν και ετοποθέτησαν εις τα χωρία Μπέτσι, Τσούκα και Βλάχους, όπου συλλαβόντες επτά Τούρκους, οίτινες έμεναν εκεί σπαχοκιαχαγιάδες, τους αφωπλισαν και συνανθροίσαντες άπαντας τους Λιοδωρίσιους κατέλαβον το χωρίον Μπέτσι. Εις το αλώνι του Καληντέρη στο Μπέτσι έγινε η κήρυξις της επαναστάσεως  και δοξολογία...”