“...Η ελληνική επανάστασις ανήκει εις όλην την ανθρωπότητα, εις την φιλολογίαν, εις τον χριστιανισμόν, και εις την ελευθερίαν, διότι δεν είναι, ειμή αγών του πολιτισμού κατά της βαρβαρότητας.
Ποία πατρίς άλλη παρ’ εκείνην τοσούτων μεγάλων κατά πάντα ανδρών ήθελε δυνηθή να διατηρήση τα ήθη, τους νόμους, την πατρώαν γλώσσαν και την θρησκείαν της μετά τοσαύτην μακράν δουλείαν;….” Γάλλος φιλέλληνας Διδότος
Ο μεγάλος φιλέλληνας Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος (1775-1863) σε επιστολή του προς τον πρωτοσύγκελο Αμβρόσιο Φραντζή(Παρίσια την 27 Ιουνίου 1839) αναφέρει για την δράση των φιλελληνικών επιτροπών κατά την περίοδο του αγώνα:
“...Δύναμαι να βεβαιώσω ότι είδα πανταχού γενικήν τινα κίνησιν υπέρ Ελλάδος. Εκ των γραμμάτων μου αποδεικνύεται ότι πλέον των τριακοσίων ανταποκριτών από διάφορα έθνη μοι έγραψαν δια να ενωθώσι με τας διαφόρους φιλελληνικάς επιτροπάς, τας ενασχολουμένας περί των μέσων του βοηθείν την Ελλάδα. Οι δε τόποι εις τους οποίους είδον τον πλεον αδιάκοπον και εκτενή ζήλον, ήσαν η Ελβετία, η Γαλλία, η Προυσία, η Παβαρία, και η Ολλάνδα. Αλλ’ όλα τα επίλοιπα κράτη είναι ωσαύτως εν αυτοίς φιλελληνικάς επιτροπάς…..
Εν ενί λόγω ποτέ υπόθεσις τοιαύτης φύσεως δεν εστάθη γενικωτέρα. Το χρυσίον του πλουσίου και η συμπάθεια του πτωχού επροσφέρθησαν αφθόνως, και όλοι οι λαοί επροθυμοποιήθηκαν να συνδράμουν την Ελλάδα….
Κατά την εποχήν των κινδύνων σας, και της αιματηράς κατά των Τούρκων πάλης σας, δεν υπήρχε καμμία διχόνοια ή διαφωνία εις κανέν έθνος ως προς την δικαίαν υπόθεσιν της Ελλάδος. Όλοι οι λαοί αδελφοποιήθησαν, ούτως ειπείν, δια να σας βοηθήσωσι, και αι πλέον διαφορετικαί δοξασίαι είχον ενωθή και ομογνωμήσει ες μίαν και την αυτήν φιλελληνικήν επιτροπήν….
Είχα την τιμήν να ήμαι και εγώ μέλος του μεγαλήτερου μέρους των διαφόρων φιλελληνικών Κομητάτων, τα οποία ήσαν συστημένα σχεδόν εφ’ άπασαν την Ευρώπην, και εκρατούσα αδιάκοπον ανταπόκρισιν με όλα. Δύναμαι λοιπόν να διαβεβαιώσω ότι παντού είδα ζήλον, αφοσίωσιν, άκραν αφιλοκέρδειαν. Δεν δύναμαι να σας αναφέρω κανέν όνομα κατ’ ιδίαν. Εχρεώστουν να σας τ’ αναφέρω όλα ομού, γυναίκες, παιδία, γέροντες, εργάται, εν ενί λόγω όλος ο κόσμος ενδιαφέρετο και εφιλοτιμείτο εις το να ίδη την Ελλάδα αναγεννωμένην, και απολαμβάνουσαν την ανεξαρτησίαν της…..” Εϋνάρδος
Σε άλλη επιστολή ο Γάλλος φιλέλληνας Ντιντό – Φιρμέν, με το εξελληνισμένο όνομα Αμβρόσιος Φιρμίνος Διδότος (1790 – 1876), αναφέρει:
“Λόγος προτρεπτικός του περιφήμου φιλέλληνος Διδότου δια τας υπέρ Ελλήνων συνδρομάς
Η περί τα μέσα του ιε’ αιώνος άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως παρά των Τούρκων κατετρόμαξε την Ευρώπην. Όσοι των Ελλήνων ελυτρώθησαν εκ της τότε καταστροφής, κατέφυγον εις Ιταλίαν, όπου φιλοξενηθέντες διέδωκαν εις αμοιβήν τας πολυτίμους γνώσεις, τας οποίας μόνοι αυτοί κατείχον. Η δε ανάγνωσις των αριστουργημάτων της Ελλάδος διήγειρε την προς τας ωραίας τέχνας, την φιλολογίαν, και τας επιστήμας αίσθησιν του καλού καθ’ όλην την εσπερίαν ευρώπην. Επέστη δε ήδη η στιγμή εν ή οφείλομεν ν’ αποτίσωμεν το προς τους Έλληνας ιερόν ημών χρέος, ανθ’ ων ετύχομεν ευεργετημάτων.
Έκτοτε ποία πράξις των Μωαμεθανών μας έκαμε να λησμονήσωμεν, ότι αυτοί κατακτήσαντες τους ωραίους εκείνους τόπους, δεν είχον κανέν δικαίωμα, ειμή την βίαν; Τρεις ήδη εκατοεντηρίδας και επέκεινα κρατούσιν οι βάρβαροι το ελληνικόν έθνος υπό τοιούτον ζυγόν τυραννικόν, οποίου παράδειγμα δεύτερον πώποτε μεταξύ των πεπολισμένων εθνών δεν υπήρξε. Σήμερον δε φαίνονται οι Τούρκοι ότι ώμωσαν τον παντελή εξολοθρεμόν του.
Η ελληνική επανάστασις ανήκει εις όλην την ανθρωπότητα, εις την φιλολογίαν, εις τον χριστιανισμόν, και εις την ελευθερίαν, διότι δε είναι, ειμή αγών του πολιτισμού κατά της βαρβαρότητας.
Ποία πατρίς άλλη παρ’ εκείνην τοσούτων μεγάλων κατά πάντα ανδρών ήθελε δυνηθή να διατηρήση τα ήθη, τους νόμους, την πατρώαν γλώσσαν και την θρησκείαν της μετά τοσαύτην μακράν δουλείαν; Τούτο το έθνος, του οποίου το όνομα δεν παρείχε πλέον, ειμή ανάμνησιν, επαναλαμβάνει ήδη την χώραν του μεταξύ των πεπολισμένων εθνών, επειδή οι εκλεκτώτεροι νενανίσκοι αυτού πεσόντες ενδόξως υπέρ πατρίδος, μαρτυρούσιν αποχρώντως, ότι είναι έτι άξιοι των προγόνων των. Οι δε κατά θάλασσαν θρίαμβοι του αρτισυστάτου ναυτικού του κατά των τουρκικών στόλων μας ανακαλούσι τας ανδραγαθίας της αρχαιότητος.
Πάσα η Ευρώπη ατενίζουσα την προσοχήν της εις τους παρόντας αγώνας των Ελλήνων συναθροίζει συνεισφοράς υπέρ αυτών, άραγε η τόσον ευγενής και γενναία Γαλλία θέλει μείνει τελευταία εις την μίμησιν τούτου του επαινετού παραδείγματος;
Είναι αυτόδηλον, ότι δεν πρόκειται νυν λόγος ούτε περί δικαιωμάτων ηγεμόνος, ούτε περί μορφής κυβερνήσεως, αλλά πρόκειται να μάθωμεν, αν μέλλη να εξολοθρευθή εν έθνος, διότι απέκαμεν από τον ανυπόφορον ζυγόν του, και διότι δεν ηθέλησε ν’ αποστατήση της χριστιανικής πίστεως….
Τις θέλει δυνηθή να διαμένη αμέτοχος τοιούτων αισθημάτων, αφ’ ού την σήμερον εκορυφώθησαν, αι βαρβαρότητες των Τούρκων;
Αι οικογένειαι πολλών νέων Ελλήνων, ελθόντων εις Γαλλίαν δια να σπουδάσωσιν επιστήμας και τέχνας, έπαθον εν μέρει φθοράν ή σφαγήν, όθεν και διεκόπη πάσα μετ’ αυτών σχέσις. Τούτων ούτως εχόντων, οι νεοι ούτοι χρήζουσι της συνδρομής ημών, είτε δια να δυνηθώσι να εξακολουθήσωσι τας σπουδάς των, είτε δια να επιστρέψωσιν εις την Ελλάδα προς υπεράσπισιν και παρηγορίαν των οικογενειών των.
Οι Γάλλοι εν γένει προ πολλού ήδη εχουσι διάθεσιν να συνδράμωσιν εις βοήθειαν τοιούτων σκοπών φιλανθρωπικών, και εις μαρτυρίαν της συμπαθείας των προς τούτο το δυστυχές έθνος, το αγωνιζόμενον εις ανάκτησιν των εις τον άνθρωπον πολυτιμωτέρων, της θρησκευτικής δηλονότι, και πολιτικής ελευθερίας.
Διάφοροι εταιρίαι συσταθείσαι ήδη επ’ αυτώ τούτω, συνέρχονται νυν δια να δημοσιεύσωσιν έτι μάλλον τον έρανον, όστις γινομενος υπέρ αναξιοπαθούντων, προξενεί βέβαια ευχαρίστησιν εις τας ψυχάς των Γάλλων.
Α. Φ. Διδότος”
Από το έργο “Επιτομή της Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος (1715-1837)”, του Αμβρόσιου Φραντζή, αγωνιστή κληρικού, Πρωτοσυγκέλου της Μητρόπολης Χριστιανουπόλεως. επαρχίας Αρκαδιάς (Κυπαρισσίας)”, έκδοση 1839-1841. Από τους πρώτους απομνημονευματογράφους του Αγώνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου