[Το άρθρο αυτό είναι αναδημοσίευση από τον διαδικτυακό τόπο http://clubs.pathfinder.gr/kalliani του συμπατριώτη Κων. Κοκκοσιούλη από το Καλλιάνι Γορτυνίας, που είναι στον "αέρα" από το 2002 και πρόσφατα ολοκλήρωσε τη πορεία του. Τώρα, τα πολύ ενδιαφέροντα θέματα του αγαπητού Κώστα, τα βρίσκουμε στον ιστότοπο: http://kallianion.blogspot.com/.
Το περιεχόμενο του παρόντος άρθρου, το θεωρώ πολύ σημαντικό και μεγάλου ενδιαφέροντος, αφού αφορά στην διάλεκτο μας που τη χ ά ν ο υ μ ε...ή μάλλον τη χ ά σ α μ ε... Αυτή η διάλεκτος, της Πελοποννήσου, είναι η δική μας, είναι η ταυτότητα μας, είναι ο συνδετικός κρίκος με τις ρίζες μας, είναι εκείνη που συμβάλλει στην ποικιλία και το πλούτο της ελληνικής γλώσσας. Θελήσαμε να γίνουμε "πολιτισμένοι"... και την εγκαταλείψαμε.
Ευχαριστώ θερμά το Κων. Κοκκοσιούλη που μου έδωσε την άδεια για την αναδημοσίευση του άρθρου. Όταν το διάβασα .....το ομολογώ, το ζήλεψα. Τελικά αναρτήθηκε και σ΄αυτό το ιστολόγιο, αλλά το οφείλω στο Κώστα.]
|
Καλλιάνι Γορτυνίας-Η λήψη έγινε(2010) από το απέναντι βουνό της Κοκκινοράχης |
|
|
1. ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ (Κων.Κοκκοσιούλης)
Εδώ και μερικά χρόνια, όπως θα έχετε καταλάβει όσοι τουλάχιστον παρακολουθείτε τα τεκταινόμενα της διαδικτυακής μας κοινότητας, προσπαθούμε να συλλέξουμε κανένα παλαιό έγγραφο το οποίο αναφέρεται στο χωριό μας ή καταγράφει κάτι από την ιστορία του. Παράλληλα προσπαθούμε μέσα από μαρτυρίες και προσωπικές συνεντεύξεις με τους παλαιοτέρους κατοίκους του χωριού μας, να μαζέψουμε λίγο από το υλικό, το οποίο μένει ακόμα στις θύμησες των γεροντότερων και το οποίο αφορά τις παλαιότερες εποχές του χωριού μας.
Ό,τι νεότερο λοιπόν έχουμε, ή ό,τι είναι αξιόλογο από τις συλλογές μας αυτές, το καταγράφουμε με σκοπό να μπορέσουμε να το διασώσουμε στο πέρασμα του χρόνου. Το καταγράφουμε για να μην κατηγορηθούμε από τις επόμενες γενιές ότι δεν αφήσαμε κάτι για να γνωρίζουν και αυτοί, όπως συμβαίνει με εμάς.
Αυτές ήταν οι μέχρι σήμερα κύριες ασχολίες μας. Προσπαθούμε λοιπόν να διασώσουμε είτε γραπτές κυρίως αναφορές είτε προσωπικές συνεντεύξεις παραλείποντας αρκετά ακόμα στοιχεία τα οποία συνάδουν και είναι σχεδόν απαραίτητα για μια πληρέστερη καταγραφή της ιστορίας ενός τόπου. Στην ενότητα λοιπόν αυτή, των παραλείψεών μας δηλαδή, θα μπορούσαμε να εντάξουμε στοιχεία της λαογραφίας, δηλαδή στοιχεία από τα ήθη και τα έθιμα και γενικότερα από τις «παραδόσεις» των παλαιοτέρων συγχωριανών μας.
Αναγνωρίζουμε στον εαυτόν μας και ελπίζουμε και εσείς, το ελαφρυντικό του ότι δεν είμαστε ιστορικοί. Δεν είμαστε λαογράφοι. Απλοί ερασιτέχνες και λίγο φιλίστορες προσπαθούμε, ως ελέχθη, να διασώσουμε ό,τι μπορούμε.
Μπορεί όμως εμείς να μην είμαστε ιστορικοί ή οι καθ’ ην αρμόδιοι, για την σύνταξη τέτοιου είδους άρθρων αλλά βρισκόμαστε στην ευχάριστη εκείνη θέση να σας αναγγείλουμε ότι για την συμπλήρωση των δικών μας στοιχείων, βρέθηκε, θεόσταλτος πιστεύουμε, ο Κος Παντελίδης Νικόλαος. Ο Κος Παντελίδης Νικόλαος είναι επίκουρος Καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου των Αθηνών, ο οποίος ειδικά για τον δικό μας διαδικτυακό τόπο, αφιέρωσε και χρόνο και κόπο για να συντάξει μια άκρως ενδιαφέρουσα και κατατοπιστική εργασία γύρω από τον τρόπο ομιλίας των παλαιοτέρων συγχωριανών μας.
Η εργασία αυτή του Κου Παντελίδη, δεν είναι η μοναδική. Από ότι γνωρίζουμε, έχει παρουσιάσει κατά το παρελθόν αξιόλογο συγγραφικό υλικό και μελέτες γύρω από γλωσσολογικά θέματα. Παράλληλα έχει κάνει επιστημονικές εισηγήσεις με παρουσιάσεις και άρθρα σε διάφορα γλωσσολογικά συνέδρια ή συναφή με την επιστήμη της γλωσσολογίας θέματα.
Δεν θα σας κουράσουμε άλλο με το συγγραφικό ή επιστημονικό έργο του Κου Παντελίδη. Θα έλθουμε ευθύς αμέσως στην εργασία του, η οποία ως ελέχθη συνετάχθη ειδικά για τον διαδικτυακό τόπο του χωριού μας. Στην εργασία λοιπόν αυτή καταγράφονται, από κατάλληλο πλέον και ειδικό με το θέμα επιστήμονα, με απλό αλλά επιστημονικό πλέον τρόπο και εμπεριστατωμένα, στοιχεία από την παλαιότερη ντοπιολαλιά των συγχωριανών μας και όχι μόνον.
Πιστεύουμε ή μάλλον είμαστε σίγουροι ότι μέσα από την μελέτη των παρακάτω θα θυμηθούμε, τουλάχιστον εμείς οι παλαιότεροι, αλλά και θα μάθουν οι νεότεροι μερικά γύρω από τον τρόπο ομιλίας των παλαιοτέρων συγχωριανών μας. Θα θυμηθούμε και θα μάθουμε λέξεις οι οποίες έπαψαν να ακούγονται στο πέρασμα του χρόνου. Οι αιτίες πολλές. Η ιστορία όμως δεν αλλάζει.
Ας αφήσουμε τον ειδικό όμως να μιλήσει…..
2. Η ΕΡΓΑΣΙΑ (ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ)
Νικόλαος Παντελίδης
Επίκουρος Καθηγητής Γλωσσολογίας
Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αθήνα, 18.03.2010
Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ
1. Εισαγωγή.
Κάθε γλώσσα μιλιέται κατά τόπους διαφορετικά. Αυτές οι κατά τόπους παραλλαγές της ονομάζονται διάλεκτοι. Οι διάλεκτοι αποτελούν σημαντικότατο και αναπόσπαστο στοιχείο του τοπικού πολιτισμού, όπως οι χοροί και τα τραγούδια, η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, τα έθιμα κ.λπ., γι’ αυτό επιβάλλεται να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο σεβασμό, με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις υπόλοιπες εκφάνσεις του πολιτισμού αυτού.
Η δημιουργία τοπικών διαλέκτων είναι μία περίπλοκη διαδικασία που συνδέεται με ποικίλους παράγοντες (κοινωνικούς, ιστορικούς, καθαρά γλωσσικούς κ.ά.). Οι τοπικές διάλεκτοι δεν ούτε «καλύτερες» αλλά ούτε και «χειρότερες» από την επίσημη γλώσσα. Είναι απλά διαφορετικές, γέννημα των τοπικών κοινωνιών και το αποτέλεσμα...