Λαικές παροιμίες για τα Οικονομικά

Σ’ αυτό το άρθρο θέλησα να καταγράψω μερικές παροιμίες που πηγάζουν μέσα από τη λαϊκή φιλοσοφία. Προέρχονται από τα χωριά της Ηραίας Αρκαδίας και είναι βεβαίως στη τοπική διάλεκτο. Έκανα μια σταχυολόγηση από τη πληθώρα των παροιμιών που κυκλοφορούν ακόμα στους λίγους εναπομείναντες κατοίκους των χωριών μας. Από μικρό παιδί θαύμαζα αυτές τις φράσεις που έβγαιναν από τα χείλη απλών και αγράμματων ανθρώπων, ήταν όμως τόσο καίριες και εύστοχες. Οι περισσότερες είναι άγνωστες στον πολύ κόσμο. Κάποιες είναι ευρέως γνωστές.  Αναφέρονται στα Οικονομικά, διαχείριση, δανεισμό, εργασία, φτώχεια και πλούτη. Ένα θέμα πολύ επίκαιρο.

Διαχείριση
Τα λεφτά θέλουν τον καλύτερο τσιοπάνη.
Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό, το σπίτι νοικοκύρη και μια καλή νοικοκυρά για να το μανιντίρει.
Όσο νάρθει η γνώση πάει το γρόσι.
Οι φρόνιμοι μαζεύανε και οι ζουρλοί σκορπάγανε
Ότι σπείρεις θα θερίσεις
Στη τσέπη που δε βάνεις, χέρι μην απλώσεις.
Μια ζωή καλή ζωή!
Ίσια υφάδι, ίσια στημόνι.
Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους.
Η ανάγκη χαλάει τη συμφωνία.

Ζημιές
Τη πλέρωσα τη λέζα.
Μπατηρημένος έμπορας δεφτέρια ξεσκονίζει
Αλί από τον καλομαθημένονε, όσο να κακομάθει
Με τα πολλά στη φυλακή και με τα λίγα μέσα.

Δανεισμός
Να μη χρωστάς σε πλούσιο και φτωχό να μην δανείζεις
Από κακό χρεοφειλέτη κι ένα σακί με άχερα.
Εκεί που μας χρωστάγανε μας πήραν και το βόιδι
Το βερσιγέ κρασί μεθάει δυο βολές.
Δώσε ‘δώ δώσε ‘κεί πάει στο πάτο το σακί.
Ξύδι απλέρωτο είναι γλυκό σα μέλι.
Κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει
Το μισιακό γαιδούρι το τρώει ο λύκος

Τσιγκουνιά, ακραία οικονομία
Από ένα σφαχτό δυό τομάρια δε βγαίνουμε.
Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ’ αλεύρια.
Αν μέτραγε η αλουπού τα’ αχνάρια της θα ψόφαγε από την πείνα.
 Όποιος λυπάται το καρφί χάνει και το πέταλο.
Και ο λύκος χορτάτος και η προβατίνα ακέρια.

Οικονομικός ξεπεσμός
Αν χάθηκαν τα χρήματα η αρχοντιά απομένει.
Και τα βουνά ξεπέφτουνε και οι κάμποι δυστυχάνε

Φτώχεια
Η φτώχεια φέρνει γκρίνια.
Η φτώχεια δεν είναι ντροπή, η τεμπελιά είναι ντροπή.
Η φτώχεια τέχνες μάθαινε και η αρχοντιά καμάρι.
Του φτωχού μονό δεν του φτάνει, διπλό του φτάνει και του περισσεύει.
Τι το θέλει ο φτωχός τ’ αλεύρι αφού δεν έχει που να το βάλει;
Του φτωχού τα’ αρνί, κριάρι δε γίνεται.
Όπου φτωχός και η μοίρα του.
Βόηθα με φτωχέ να μη σου μοιάσω.

Δουλειά
Η δουλειά νικάει τη φτώχεια.
Η πείνα κάθεται στην εμπατή του δουλευτή αλλά μέσα δεν κάθεται
Έκατσε η δουλειά στη πόρτα και κυνήγησε τη φτώχεια.
Όποιος δε δουλεύει νιος, γέρος διακονιαρεύει
Μάθε τέχνη κι άστηνε κι αν πεινάσεις πιάστηνε.
Μάθε τέχνη για να ζήσεις και εμπόριο να πλουτίσεις

Πλούτη
Κάλλιο πέντε κάρβουνα πέρι χίλια πρόβατα.
Κάλλιο  γνώση πέρι γρόσι.
Κάλλιο φτωχός και γερός, πέρι πλούσιος και σακάτης.
Λίγα πλούτια, λίγες έννοιες.
Οπο ‘χει γρόσια στη μπαλάσκα όπου θέλει πάει το Πάσχα
Ο βήχας και ο παράς δε κρύβουνται
Όποιος θέλει να φιλήσει, θέλει χίλια να μετρήσει.

Οικονομικά και σχέσεις
Η φιλία-φιλία και το νιτερέσιο χώρια.
Όσο έχει το πουγκί σου όλοι οι φίλοι είναι δικοί σου.
Με το συγγενή σου φάει και πιέ κι αλισιβερίσι μη κάνεις.
Τον αδερφό σου αγάπα τον, το μερδικό του όχι.

Οικονομία, σπατάλη
Μάζευε κι ας είν’ και ρόγες.
Φασούλι το φασούλι γιομίζει το σακούλι.
Σταλαματιά, σταλαματιά γιομίζει η στάμνα η πλατειά.
Η φτήνια τρώει το παρά.

για περισσότερες λαϊκές παροιμίες από τη παράδοση της Αρκαδίας  πατήστε εδώ

....