Η μάχη στο Λεβίδι-ηρωϊκός θάνατος του Αναγνώστη Στριφτόμπολα

 

Η μάχη στο Λεβίδι-ηρωϊκός θάνατος του Αναγνώστη Στριφτόμπολα
14 Απριλίου 1821

Φωτάκου “Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως”
“Κατ’ εκείνας τας ημέρας  ήλθαν και οι Καλαβρυτινοί πρόκριτοι και καπεταναίοι ο Σωτήρης Χαραλάμπης, Σωτ. Θεοχαρόπουλος, οι αδελφοί Πετιμαζαίοι ο Γεώργιος ή Κουλός, ο Γκολφίνος, ο Παναγιώτης και ο Βασίλης, ο Κωνσταντίνος Πετιμεζάς με τους υιούς του Ανδρέαν και Ιωάννην, ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας, ο Ασημάκης Σκαλτσάς, Ν. Χριστοδούλου ή Σολιώτης, ο Π. Αρβάλης με τους Τριπολιτσιώτας και ετοποθετήθησαν εις το χωρίον Λεβίδι. Όλοι ήσαν υπέρ τας 600. Αφού εσυστήθη εκεί το στρατόπεδον έστειλαν τον Σκαλτσάν με τους εδικούς του να τοποθετηθεί εις Κακούρι  και να συνάξη από τα εκεί χωρία στρατιώτας.
Οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς άμα έμαθαν τον ερχομόν των Καλαβρυτινών εις λεβιδι εξεστράτευσαν κατ’ αυτών την 14 Απριλίου καβαλαραίοι και πεζοί όσοι ήσαν και άμα έφθασαν εκεί άρχισεν ο πόλεμος. 

Καθώς τους είδαν οι Έλληνες του Λεβιδιού ότι επήγαιναν κατ’ επάνω τους αμέσως έστειλαν πεζούς και μας ειδοποίησαν να τρέξωμεν εις βοήθειαν τους. Εκεί έτρεξε και ο Σταύρος Δημητρακόπουλος με τους Αλωνιστιώτας, και ο Δ. Πλαπούτας, ο οποίος ήρχετο εις το Διάσελον, καθώς ήκουσεν εις την Βυτίνα ευρισκόμενος ότι πόλεμος γίνεται εις το Λεβίδι, έτρεξε και αυτός και τον ηκολούθησε και ο Η. Τσαλαφατίνος ο οποίος τότε έτυχε να ήναι εκεί και ο Νικόλαος Πετιμεζάς. Όλαι αυταί αι βοήθειαι ενώθησαν επάνω εις το βουνόν του Λεβιδιού και καθώς εξαγνάντησαν όλοι μαζί έρριψαν μίαν παταριάν τουφεκια και έβαλαν ταις φωναίς δια να εμψυχώσουν τους κλεισμένους και πολιορκημένους εις τα σπίτια Έλληνας.
Συγχρόνως δε από το Κακούρι έφθασαν εις βοήθειαν των και ο Σκαλτσάς με τους στρατιώτας του από το μέρος των βουνών Σταχτερό, Άγιο Νικόλα και  Ελληνίτσα και επήρε και αυτός από το μεσημβρινόν μέρος ταις πλάταις των Τούρκων.
Οι ταμπουρωμένοι Έλληνες εις το Λεβίδι αφού εστενοχωρήθησαν από τους Τούρκους ετσάκισαν και διεσκορπίσθησαν από τους Τούρκους ετσάκισαν και διεσκορπίσθησαν και μόνον έως 60 γενναίοι Έλληνες Τριπολιτσιώται, Μαζαίοι, Καστανιώται, Δαραίοι, Καλαβρυτινοί Σουδενιώται, εκλείσθησαν εις τα σπίτια του Λεβιδιού και εκράτουν τον πόλεμον, και ο Καρά Σπύρος εκ Νεζερών, αφού του έφυγαν οι σύντροφοι του εκλείσθη εις τον ληνόν του Σταμάτη Δημητρακοπούλου και εκράτησε τον πόλεμον εως ότου ήλθεν η βοήθεια του Σκαλτσά. Οι Τούρκοι είχον στενά πολιορκήσει τους κλεισμένους εις τα σπίτια και έβαλαν φωτιά δια να τους κάψουν, αλλ’ επειδή επίασε βροχή και είδαν και την βοήθειαν όπου ήρχετο από όλα τα μέρη, άφησαν τους πολιορκημένους και τους σκοτωμένους από τους εδικούς των τους 40 και επήγαν πάλιν εις την Τριπολιτσάν. 

 

Εδώ ανδραγάθησαν ο Γεωργάκης Πετιμεζάς, ο Αναγνώστης Τσαβαρόπουλος από Δάρα, ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας, αλλ’ έπεσαν και οι δύο μαχόμενοι, και άλλοι τέσσαρες στρατιώται και ελαβώθη και ο Ι.Πετιμεζάς.  

Η βοήθεια η οποία ήρχετο από Βυτίνα επρόφθασεν ένα Τούρκον κρυμμένον εις μία κοφίνα, αυτόν τον είδεν ο Λαστιώτης Λιάκος Καράμπελας και του εκοψε το κεφάλι. Ένας άλλος Τούρκος εμβήκεν εις την εκκλησίαν του Αγίου Χαραλάμπου, έβγανε τα ‘μμάτια των εικόνων και επήρε την κολυμπήθραν και έφευγεν, αλλά τον επρόφθασαν και αυτόν και τον εσκότωσαν. Αφού έφυγαν οι Τούρκοι οι στρατιώται οι Καρυτινοί εγύρισαν πάλιν εις το Διάσελον”.

 

“Τρεις περδικούλες κάθουνται...”- Τραγούδι που υμνεί τον ήρωα, από το βιβλίο “ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΣΤΡΙΦΤΟΜΠΟΛΑΣ-Ποίημα Π.Ε.Ιατρίδου, εκδοθέν δαπάνη Γεωργίου.Α.Στριφτόμπολα, Πάτραι 1860”.
“Άσμα εις τον θάνατον του ήρωος Α.ΣΤΡΙΦΤΟΜΠΟΛΑ συνταχθέν υπό τινος ραψωδού τω 1821”
Τρεις περδικούλαις κάθουνται,
Στη μέση στο Λεβείδι,
Έχουν τα νύχια κόκκινα
Και τα φτερά βαμμένα,

Η μια τυράει τη Κέρτεζη(1),
Κ’ η άλλη της Κλουκίναις (2)
Κ’ η Τρίτη η καλλήτερη,
Μυριολογάει και λέει,

Τ’ είν’ το κακό που γίνεται,
Στη μέση στο Λεβείδι.
Κάνε βουνά γκρεμίζονται,
Κάνε στοιχιά παλεύουν.

Μήτε βουνά γκρεμίζουνται,
Μήτε στοιχιά παλεύουν,
Εκλείσαν τον Στριφτόμπολα,
Οκτώ χιλιάδες Τούρκοι.

Χίλιοι τον κρουν τη μια μεριά,
Και χίλιοι από την άλλη,
Μια μπαταριά του δόκανε,
Η μια μεριά κ’ άλλη,

Τρία βόλια τον επήρανε,
Τα τρία φαρμακωμένα.
Το ένα τον πήρε στην καρδιά,
Και τα άλλο στο πλεμόνι,

Το τρίτο το φαρμακερό,
Τον πήρε στο καρύδι
Το στόμα του αίμα γέμισε,
Κ’ η μύτη του φαρμάκι

Η γλώσσα του αηδονολαλεί,
Σαν το χελιδονάκι,
Βρε που είσαι μπάρπα Κωνσταντή,
Και ξάδελφε Βασίλη,

Και Νικολάκη γλήγωρε,
Γκολφίνε αγαπημένε (3)
Για βγάλτε τα’ αλαφρά σπαθιά,
Και τα βαριά τουφέκια,

Ελάτε να με πάρετε,
Απ’ των Τούρκων τα χέρια
Και αν πάτε από την Κέρτεζη,
Περάστ’ από της Κλουκίναις

Κ’ ειδήτε τη γυναίκα μου,
Τη μικροπαντρεμένη,
Πε της μη με καρτερή,
Να μη μ’απαντυχαίνη

Να μην αλλάξη την Λαμπρή,
Φλωριά να μη φορέση
Τ’εμένα με σκοτώσανε,
Οι Τούρκοι Τριπολιτζιώτες.

Πήρα την πλάκα πεθερά,
Τη μαύρη γης γυναίκα.
Και αυτά τα λιανολίθαρα,
Πήρα γυναικαδέλφια.

(1) Πατρίς του ήρωος
(2) Πατρίς των γεννητώρων του
(3) Ο ποιητής εννούσε τους συγγενείς του Ήρωος