Σεπτέμβριος 1826-Επιδρομές του Ιμπραϊμ στην Γορτυνία- Μάχη στο μοναστήρι του Αγιονικόλα στο Βαλτεσινίκο

Ο Νικόλαος Σπηλιάδης, αγωνιστής και γραμματέας  στ’  “Απομνημονεύματα” του, αναφέρει:

“….Αφού επέστρεψεν (ο Ιμπραϊμ) εις Τριπολιτσάν……
έπειτα εκινήθη ο ίδιος μ’ όλον  του τον στρατόν, στείλας αποσπάσματα εις διάφορα μέρη. Εξ αυτών τινέ απήλθαν εις Κανδήλαν, προσέβαλον το μοναστήριον, όπου ήσαν ως εξήντα Έλληνες κεκλεισμένοι, και μη δυνηθέντες να τους βλάψωσι δια το οχυρόν της θέσεως ανεχώρησαν. Άλλοι απήλθον εις τα μαζέϊκα καλύβια.
Άλλοι ώρμησαν εις τα χωρία της Καρυταίνης  Αγρίδι, Καρνέσι, Λάσταν, Μαγούλιανα, Βυτίναν, Σφυρίδα, Γρανίτσαν, Κώμην και Βαλτεσινίκον, και έθυσαν και απώλεσαν λεηλατούντες τον τόπον, και φονεύοντες και φονευόμενοι εις όλα τα μέρη όθεν αν διαβώσιν. Ο Κανέλλος  και Δημήτριος Δεληγιάννης εκινήθησαν από τα Λαγκάδια κατά των εχθρών την 6, 8, 18, 20, και 28 Σεπτεμβρίου(1826) εις Τουρκοκερπινήν, εις Γλανιτσιάν, και γεφύρι Κυράς, εις το εν Βαλτεσινίκω μοναστήριον του Αγιονικόλα, εις Βάχλια, Ξηροκαρύταιναν και Ποδογοράν, εις Παραλογγούς και Τριπόταμα, και εφόνευσαν εις όλ’ αυτά τα μέρη απ’ ολίγους ως διακοσίους Τούρκους. Έπεσον και εκ των Ελλήνων εξ και εζωγρήθησαν τρεις. 

Άλλοι εχθροί εισέβαλον εις τα χωρίατων δύω τμημάτων Κατσιανών και Λιβαρτζίου της επαρχίας Καλαβρύτων, αφού εστρατοπέδευσαν την 9 Σεπτεμβρίου εις Δάραν…..”

Ο δε Τ. Κανδηλώρος  στο έργο του “Η Γορτυνία”, έκδ. 1898, αναφέρει:

“….Τον Αύγουστον(1826)  όμως επιστρέψας ο Ιμβραήμ εκ Κυνουρίας και Μάνης, εξέδραμεν αυτοπροσώπως  εις τα Καλάβρυτα και την Μονήν του Αγιοπατέρα, έστειλε δε πάλιν απόσπασμα, όπερ ελεηλάτησεν ανηλεώς ολόκληρον την βορείαν Γορτυνίαν. Και οι μεν αδελφοί Δεληγιάνναι απέκρουσαν αυτό καθ’ όλον τον Σεπτέμβριον, αλλ’ ηρωϊκωτάτη αντετάχθη άμυνα εν τη Μονή του Αγίου Νικόλα, παρά το Βαλτεσινίκον, εις ην είχον κλεισθή 2.000 ψυχαί εκ Βυτίνης, Δημητσάνης, Λαγγαδίων και Μαγουλιάνων μετά του Μπούκουρα. Οδηγηθέντες δ’ οι Τούρκοι άνωθεν των βράχων και μη δυνάμενοι να πυροβολήσωσιν, εύρον οπήν και εκείθεν έρριπτον ανημμένον θείον και πυρίτιδα, εκρέμων δε δια σχοινίων και στρατιώτας, ους οι έγκλειστοι εφόνευον. Απελπισθέντες δ’ οι πολιορκηταί απεστέγασαν όλας τας οικίας του χωρίου και έρριψαν τα ξύλα εις σωρούς, αλλά και τούτων η πυρπόλησις ουδεμίαν επέφερε ζημίαν εις την Μονήν. Τότ’ επεχειρήθη έφοδος αλλ’ ο Γ. Παναγούλιας επυροβόλησε πρώτος και εφόνευσε τον αρχηγόν, μεθ’ ο την πρωϊαν οι λοιποί μη δυνηθέντες να πορθήσωσι την Μονή, επυρπόλησαν το χωρίον και απήλθον δια Ποδογοράς εις Τρίπολιν μετα πολλής λείας…...”