Η επαρχία της Καρύταινας ήταν περίπου η μετέπειτα επαρχία Γορτυνίας και λίγο μεγαλύτερη.
Ο κυριότερος αγωνιστής από τα Μαγούλιανα είναι ο γνωστός Φωτάκος που εκτός από πολεμιστής, υπασπιστής και γραμματέας του Θ. Κολοκοτρώνη πρόσφερε σπουδαίο έργο γράφοντας τα “Απομνημονεύματα”, την εξιστόρηση των γεγονότων όπως ό ίδιος τα έζησε.
ΦΩΤΙΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ Ή ΦΩΤΑΚΟΣ
Απόσπασμα από τα Απομνημονεύματα του:
“...Από εκεί την 16 Απριλίου (1821) αφήκαμεν το στρατόπεδον του Διασέλου με τον Κ. Πετρόπουλον και επήγαμεν εις το Βαλτέτσι όπου ο Κολοκοτρώνης ευθύς με ωνόμασεν υπασπιστήν του και έκτοτε τον ηκολούθουν ως τοιούτος εις όλους τους πολέμους….
….Ότι δε απ’ αρχής της επαναστάσεως ήμουν υπασπιστής του Θ. Κολοκοτρώνη λέγει και αυτό το αποδεικτικόν της υπηρεσίας μου, το οποίον μετά το τέλος του αγώνος μου έδωσεν.
“Ο κύριος Φώτιος Χρυσανθόπουλος εκ Μαγουλιάνων της Γορτυνίας από την αρχήν της επαναστάσεως παρευρέθη εις τον υπέρ ελευθερίας αγώνα της πατρίδος. Τούτον δια την πολεμικήν του ευτολμίαν και ικανότητα και δια τον άοκνον και ενεργητικόν του χαρακτήρα έλαβον απ’ αρχής μετ’ εμαυτού ως πρώτον υπασπιστήν μου, βοηθόν εις όλας τας κατά των εχθρών εκστρατείας μου. Απ’ αρχής του αποκλεισμού της Τριπολιτσάς μέχρι της αναχωρήσεως των Αιγυπτίων εκ Πελοποννήσου και εις όλας τας παρεμπεσούσας εκστρατείας και μάχας. Εν γένει όπου ευρέθην εγώ και ενιαχού τυχών περιστατικώς μόνος υπηρέτησε δείξας πάντοτε ανδρείαν και αξιότητα, ευπείθειαν και προθυμίαν εις την εκπλήρωσιν των ανωτέρω διαταγών μου, τιμίαν και άμεμπτον διαγωγήν, εδικαίωσε την εκλογήν μου. Και μετά ταύτα μέχρι της σήμερον εξηκολούθησε διατελών εν χρήσει του επαγγέλματος του υπασπιστού μου.
Πιστός μάρτυς των προς την πατρίδα εκδουλεύσεων του δίδωμι το παρόν ενδεικτικόν εις χείρας του, δια να τω χρησιμεύση όπου ανήκει.
Θ. Κολοκοτρώνης
Εν Ναυπλίω τη 4 Μαϊου 1833”
Ο Φωτάκος στο έργο του “Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών...των αγωνισαμένων τον αγώνα της Επαναστάσεως” αναφέρει τους οπλαρχηγούς από τα Μαγούλιανα και την γειτονική Λάστα Γορτυνίας :
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ήτον από τα Μαγούλιανα. Υπηρέτησε πολιτικώς. Εγένετο μέλος της Εφορείας των Τρικόρφων. Ούτος δε είναι εκείνος, ο οποίος έστεκεν εις το Δερβενάκι, όπου ο Κολοκοτρώνης εστέκετο και εδιοικούσε την μάχην. Εβοήθησε δε τον Οικονόμον τότε, ο οποίος έψαλλε την παράκλησιν. Ήτον αγαπητός του Κολοκοτρώνη, και εχρησίμευσεν ως σύμβουλος του, οσάκις ήτο μαζύ του δια τας γνώσεις του. Υπήρξε δε πληρεξούσιος και βουλευτής.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ούτος εγεννήθη εις το χωρίον Λάστα. Ήτο δε στρατιωτικός και υπηρέτησεν ως τοιούτος με πολύν ζήλον, διότι ευρέθη εις πολλάς μάχας, και ιδίως εις Βαλτέτσι, εις Γράναν και κατά την πολιορκίαν της Τριπολιτσάς, ως και εις την κατά του Δράμαλη εκστρατείαν, ότε οι στρατιώται και συμπατριώται του επήραν τα πολλά χρήματα των Τούρκων και τα εμοίρασαν με το φέσι.
( φωτο: Λάστα Γορτυνίας)
ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ ΠΑΠΑΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ήτον αδελφὸς του προηγουμένου και κληρικός. Ηκολούθει πάντοτε τον Θ. Κολοκοτρώνην. Εις δε την κατά του Δράμαλη μάχην ήτον εις την ιδίαν θέσιν, όπου εστέκετο και ο Κολοκοτρώνης και διεύθυνεν αυτήν, και εκεί έψαλλε παράκλησιν, δεόμενος του αληθινού Θεού να βοηθήση τους Έλληνας να νικήσουν τον ισχυρόν Δράμαλην.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ
Και ούτος κατήγετο από του Λάστα. Ανατραφείς δε εις την Σμύρνην, επανήλθεν κατά τας αρχάς της επαναστάσεως. Ήτο μετά του Θ. Κολοκοτρώνη διότι εγνωρίζοντο από την Ζάκυνθον, όστις τον
υπεχρέωσε να παρακολουθή τον Νικήταν Σταματελόπουλον. Έκτοτε εγένετο γνωστός εις την υπηρεσίαν, ευρισκόμενος παντού και πάντοτε με τούτον τον στρατηγόν, γράφων και χρησιμεύων ως σύμβουλος του. Μετὰ δε την παύσιν του πολέμου υπηρέτησε πολιτικώς.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Κατήγετο από τα Μαγούλιανα. Αυτόν δε έκαμεν ο Κολοκοτρώνης γερουσιαστήν της Πελοποννήσου κατά την εποχήν του Δράμαλη, αντί του Αναγνώστη Ζαφειροπούλου, ως αλλού διηγούμαι. Προτού όμως γείνει γερουσιαστής υπηρέτει εις υπηρεσίας πολιτικάς, και άλλας και ως φροντιστής, έπειτα εγένετο πληρεξούσιος και βουλευτής. Ούτος προσέτι είναι ο δεύτερος σύντροφος του Κολοκοτρώνη, όταν ούτος υπῆγεν εις το Καστρί της Ερμιόνης δια να καλέσῃ το Έθνος εις Συνέλευσιν, ήτις και ετελείωσεν εις του Δαμαλά της Τροιζήνος, καλέσασα τον Ι. Καποδίστριαν ως κυβερνήτην της Ελλάδος, τον Άγγλον Κόχραν ναύαρχον των Ελλήνων και Ριχάρδον Τσούρτς αρχιστράτηγον. Η αὐτὴ
δε Συνέλευσις εψήφισε και το περίφημον των Ελλήνων πολίτευμα.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΟΥΚΟΥΡΑΣ
Καὶ ούτος κατήγετο από τα Μαγούλιανα. Υπήρξε δε στρατιωτικός και πολιτικός, γενόμενος βουλευτής και πληρεξούσιος της επαρχίας Καρύταινας. Παρηκολούθει τον Θ. Κολοκοτρώνην κατά την μάχην της
Πιάνας, ότε ούτος έφευγε δια να προφθάση εμπρός εις το Διάσελον της Αλωνίσταινας, και εμποδίση τους Τούρκους να μην περάσουν κατά την Βυτίναν, και έλεγεν προς τον Κολοκοτρώνην, όστις τον είχεν όπισθεν του αλόγου του, να μην υβρίζη τους Τούρκους διότι θυμόνουν. Τούτο οι Έλληνες το είχον τότε, ως αστείον, κοινήν παροιμίαν. Ο Μπούκουρας ευρέθη και εις την πολιορκίαν των Πατρών, και ιδίως κατά την μάχην της 9 Μαρτίου, και εκλείσθη μετά του Γενναίου και Σέκερη εις τον ληνόν του Σαΐταγα. Επίσης ευρέθη και κατά τα Δραμαλικά κατά το Χαρβάτι μετά του στρατηγού Δ. Πλαπούτα, ότε ετσακίσθη τούτου το σπαθί του το περίφημον, και εξετέθη και αυτός εις κίνδυνον, διότι ολίγον έλειψε να του κόψη ο Τούρκος όλον το αυτί του. Έπειτα παρευρέθη εις την θέσιν Σχοινοχώρι
και Άκοβα μέχρι τέλους του Δραμαλικού πολέμου.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ήτον από τα Μαγούλιανα. Επανελθών δε από την Κωνσταντινούπολιν κατά τας αρχάς της επαναστάσεως υπηρέτησε στρατιωτικώς. Υπήρξε δε ένας των νοημονεστέρων και γενναιοτέρων Μαγουλιανιτών, ο δε στρατηγός Θ. Κολοκοτρώνης τον ηγάπα δια την εις τας μάχας επιτηδειότητα του, τον ήθελε και τον είχε πάντοτε μαζύ του. Έλαβε δε μέρος και εις τας δύο μάχας του Βαλτετσίου, πρώτην και δευτέραν, και υπηρέτησε και εις την πολιορκίαν της Τριπολιτσάς και αλλού. Τούτον ο Κολοκοτρώνης έστειλε να υπάγη γυρεύοντας να εύρη Τούρκους του Δράμαλη, διότι δεν επίστευε την φήμην υποστεύων, ότι επίτηδες διαδίδονται τα τοιαύτα, ότι έρχονται δηλ. Τούρκοι, δια να
ραδιουργηθούν τα στρατεύματα του, και διασκορπισθώσιν. Η αποστολή του αύτη φαίνεται από το
διαβατήριον του. Επολέμησε δε κατά του Δράμαλη απ᾿ αρχής μέχρι τέλους. Μετά δε την φυλάκισιν του Θ. Κολοκοτρώνη εις Ύδραν, εξεστράτευσε και αυτός κατά των Αράβων του Ιμβραήμ πασά, και έπεσε μαχόμενος εις την μάχην του Κρεμυδίου.
ΑΡΓΥΡΙΟΣ ΖΟΥΒΕΛΟΣ ΚΑΙ ΛΙΑΚΟΣ ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ
Ούτοι οι δύο καπεταναίοι ήσαν από τα Μαγούλιανα. Αχώριστοι δε όντες εις τους πολέμους, πολύ
εβοήθησαν τον στρατηγόν Πλαπούταν, μάλιστα δε κατ᾿ αρχάς εἰς τὴν Πιάναν. Διεκρίθησαν δε καθ᾿ όλην την πολιορκίαν της Τριπολιτσάς, εις το Βαλτέτσι και εις την Γράναν. Μετά δε την άλωσιν της Τριπολιτσάς υπήγον υπό τας διαταγάς του Θ. Κολοκοτρώνη, και ευρέθησαν εις τας άλλας μάχας και κατ᾿ εξοχήν εις εκείνας του Δράμαλη, όπου αφήκαν μνημεία παληκαριάς. Ο δε Λ. Κοσμόπουλος υπήγε και εις τας Αθήνας επί του Καραϊσκάκη υπό τον στρατηγόν Γενναίον Κολοκοτρώνην.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΠΟΥΚΟΥΡΑΣ
Και ούτος ωσαύτως ήτο Μαγουλιανίτης. Ηκολούθει δε πάντοτε τον Θ. Κολοκοτρώνην, όστις τον
είχεν ως φροντιστήν του, και τον έστελλε συνάμα και εις πολλὰς άλλας υπηρεσίας. Κατά δε την εποχήν του Δράμαλη δεν επρόφθασε να υπάγη εις τον Μεγάλον Αγιώργη όπου ήτο το σώμα του Θ. Κολοκοτρώνη και έμεινε μετά του Πλαπούτα. Ότε δε ο στρατός του Δράμαλη εισέβαλεν εις την Αργολίδα, και ο Πλαπούτας επολέμησε κατά πρώτον εις τον Πύργον, ο οποίος ήτο κατά τα χωρία Χαρβάτι και Φίχτια, τότε οι Τούρκοι έπιασαν τον Αποστόλην Μπούκουραν, αλλ᾿ ούτος επροσποιήθη, ότι ήτο Τούρκος και επήγαινε μαζύ των με θάρρος, οι Τούρκοι τον ενόμισαν ως σύντροφον των, και ένας εξ αυτών τον ηρώτησε τουρκιστί· «το Ανάπλι» είναι εκείνο το κάστρον όπου φαίνεται; Το Παλαμήδι» είναι εκείνο το βουνόν όπου έχει επάνω κάστρον;» Ο Μπούκουρας του είπε· ναι, διότι εγνώριζεν ολίγα τουρκικά, ειπών εις τον ερωτήσαντα, ότι ήτο Μωραΐτης Τούρκος και δια τούτο δεν γνωρίζει καλά τα τούρκικα. Τοιουτρόπως ηπάτησε τους Τούρκους, εκόλλησεν επάνω εις το βουνόν και εσώθη”.
ΗΣΑΪΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
Κατήγετο εκ μαγουλιάνων. Εμαθήτευσεν εις την σχολή Βυτίνας. Προ της επαναστάσεως μετήρχετο τον διδάσκαλον των Ελληνικών γραμμάτων εις Άγιον Πέτρον, εις την Ζάτουναν, εις Κυπαρισσίαν και εις άλλα διάφορα μέρη. Μετά δε την επανάστασιν πάλιν επαγγέλετο τον διδάσκαλον, και χειροτονηθείς ιερεύς ελειτούργει τους Έλληνας Μαγουλιανίτας. Εχρημάτισε δε και δημογέρων, και κατά την εισβολήν του Ιμβραήμ πασά πολύ ωφέλησε τον τόπον, διότι επήγαινεν εις της σπηλιαίς και εις τα όρη και παρεκίνει τους κατοίκους να συνέρχωνται περί των υποθέσεων του κοινού και δια την αναλογίαν των στρατιωτών.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΕΡΕΥΣ
Κατήγετο από την Κορφοξυλιάν. Ευρεθείς δε κατ’ αρχάς εις το Τετέμπεη, ούτος ο άριστος στρατιωτικός, υπηρέτησεν υπό τας διαταγάς του στρατηγού Θ. Κολοκοτρώνη, ευρεθείς εις όλας τας μάχας και τους πολέμους. Αρίστευσεν εις τινα μάχην εκτός της Τριπολιτσάς κατά τον Μύτικα τον μικρόν του Μαρκοβουνίου. Κατ’ αυτήν δε την μάχην έδειξαν οι Έλληνες, ότι δύνανται να πολεμήσουν κατάκαμπα με τους καβαλαραίους. Η απόφασις του ιερέως τούτου έσωσε την μάχην, την οποίαν εδιοικούσεν ο Πάνος Κολοκοτρώνης, δια την απουσίαν τους πατρός του, όστις υπήγεν εις το Άστρος προς υποδοχήν του πρίγκηπος Δ. Υψηλάντου.
Ο Τ. Κανδηλώρος στο έργο του “Η Γορτυνία”, έκδοση 1898 αναφέρει:
“Πολιτικοί και οπλαρχηγοί.......Εκ Μαγουλιάνων ο Δ. και Θ. Πααγιαννόπουλος πατήρ του εν Γριμπόβω εσχάτως πεσόντος, ο Νικ. Μπούκουρας, ο Αθ. Γόντικας και ο Αναγν. Παπαγιαννακόπουλος. Των όπλων ο Κ. Πετρόπουλος, έμπορος εν Κωνσταντινουπόλει πεσών εις το Μανιάκι, ο Κ. Παπαζαφειρόπουλος, Γ. Αλεξόπουλος, ο Λιάκος Κοσμόπουλος και Αργύριος Ζούβελος...Πάντων όμως γνωστότερος ανεδείχθη ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη και ιστοριογράφος Φωτάκος. Από την Λάσταν προεστώς ο Ι. Ζαφειρόπουλος και των όπλων ο Ντάνεσης φονευθείς εν Τρικόρφοις και Αθ. Λαδέας. Ο Γ. Αθανασιάδης εταίρος ελθών εκ Σμύρνης και γραμματεύς του Νικηταρά...”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου