Δερβενάκια-Η νικηφόρα μάχη 26 Ιουλίου 1822 και η καταστροφή του Δράμαλη
Ο Κολοκοτρώνης μιλάει στο στράτευμα του λίγο πριν την μάχη
Μέγας ηγέτης, πολεμική ιδιοφυία, οξυδερκής, εμψυχωτής των πολεμιστών!
“...Αύριον αυτήν την στιγμήν θα σας ιδώ όλους με τ’ άρματα των Τούρκων, με τ’ άλογα τους, λαμπροφορεμένους με τα ρούχα τους....”
Λέει ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης στα “Απομνημονεύματα” του:
“...ήρχοντο άνθρωποι από το Άργος και μας έλεγαν, ότι ο Δράμαλης έρχεται, και εις εμένα οπού με άκουαν εις την Τριπολιτσά δεν μου έγραφε τίποτε η κυβέρνησις, ούτε έστειλε ταις 6000 στα Δερβένια. Επειδή δεν είχα είδησιν από την κυβέρνησιν, δεν έστελνα και τα στρατεύματα, ενόμιζα ότι ήτον ψεύματα όλα. Από την στενοχωρίαν μου στέλνω δύο καβαλαραίους να παν εις τον Αγιογιώργη και ό,τι μάθουν να μου στείλουν…..όσο να πάνε εις την Κόρινθο, απάντησαν τους Τούρκους και ολίγον έλειψε να τους πιάσουν ζωντανούς, και εγύρισαν πίσω….
Ο Ρήγας (Παλαμήδης, τον έστειλε η κυβέρνηση) επήρε το φύσημα εις το Άργος και έδωσε την είδησι ότι ο Δράμαλης εμβήκε εις το Δερβένι με 60 χιλιάδες, ωσάν να τους είχε μετρήσει. Τον ερώτησαν :”Τι έγινε το στράτευμα;” και τους αποκρίθηκε ότι: “Όλοι εχάθηκαν, μόνον εγώ γλύτωσα”….
Οι δύο καβαλλαραίοι με έδωσαν είδησιν ότι ο Δράμαλης εμβήκε εις την Πελοπόννησον και ήλθεν εις την Κόρινθον. Ο πεζός ήλθε μίαν ώραν πριν να βασιλεύση ο ήλιος. Λαμβάνοντας το γράμμα, επήγα εις την Γερουσίαν και τους είπα, ότι “Να έλθουν όσοι ηξεύρουν γράμματα”. Και έτσι εγράψαμε όλη τη νύκτα και εστείλαμεν εις όλας τας επαρχίας δια να προφθάσουν μιαν ώρα αρχήτερα, διότι ο Δράμαλης εμβήκεν εις την Πελοπόννησον. Είπα της Γερουσίας: “Να σταθής εδώ και να μας βοηθάς από τροφάς και πολεμοφόδια και εγώ παίρνω τα στρατεύματα και πηγαίνω εμπρός, και αν ιδώ ότι δεν ημπορώ να βαστάξω, τότε σας στέλνω είδησι και αναχωρείτε”. Και έτσι εβάσταξαν την θέσιν.
Την αυγήν έβαλα λόγο εις τους στρατιώτας και τους είπα: ‘Έλληνες, μη φοβείσθε!Εμείς εσκοτώσαμε τόσους Τούρκους εντοπίους, και τούτους έτσι θα τους κάμωμε. Δεν είναι πολλοί οι Τούρκοι, όσους τους λέγουν. Να υπάγωμε να σκοτωθούμε μακράν από τα παιδιά μας και ταις φαμελιαίς μας. Μην παίρνετε μαζί σας ούτε μουλάρια, καπόταις, όλα μας τα φέρνουν εκείνοι”.
...Εβάσταξα μόνον 300 και εκίνησα δια το Άργος ...ήτον εκεί πέντ’ έξι χιλιάδες στρατιώταις να τους πάρω και να υπάγω εμπρός εις τους Τούρκους εις τα Δερβένια. Έχοντας εις το Παρθένι απάντησα τον Ρήγα(Παλαμήδη) με τον Κολιόν τον Δαρειώτην. Τους ερώτησα τι ηξεύρουν, και αυτοί μου αποκρίθηκαν ότι εμβήκαν 60.000 Τούρκοι μέσα, ότι μόνον αυτός εγλύτωσε. Τον εμάλλωσα, και του είπα: “Να μην ματαειπής τέτοια λόγια εις την Τριπολιτσά”. Αυτός μόλις επήγε στην Τριπολιτσά, έδωσε την είδησι και έφυγε όλος ο κόσμος από την Τριπολιτσά, μόνον η Γερουσία έμεινε.
Ο Φωτάκος περιγράφει τις σκηνές που ο Κολοκοτρώνης εμψυχώνει το στράτευμα!
“..Αφού λοιπόν έφυγεν από το Κεφαλάρι ο αρχηγός έφθασεν εις τον Αγιώργη, με τους σωματοφύλακας του και με όσους είχε καβαλαραίους τρεις ώρας νύκτα εις το κονάκι….εβγήκεν εις το παραθύρι και δεν ημπόρει ν’ ακούση από τα τραγούδια και ταις φωναίς των στρατιωτών, διότι εις όλα τα σπίτια είχαν χορούς και τραγούδια. Εκεί ευρήκαν κρασί καλό και πολλάς τροφάς, και δια τούτο εγλένταγαν….
Τότε μας αντάμωσε και ακολούθησε ο Ν. Σπηλιωτόπουλος….. Του είπε μάλιστα τότε, τι κατάστασις είναι τούτη αρχηγέ; πριν φάγωμεν κάνεις καλά να τους ομιλήσης ν’ ακούσουν ότι ήλθες και να ησυχάσουν, αλλ’ επειδή δεν υπάρχει άλλος υψηλός τόπος να σε ακούσουν ν’ αναβής επάνω εις την σκέπην του σπιτιού…...και ούτως εκάμαμε τόπον, ετρυπήσαμεν δηλαδή το ταβάνι και ανέβη επάνω εις την σκέπην του σπιτιού. Απο εκεί έβαλε την βροντόφωνον φωνήν του, βρε Έλληνες, γάμους έχετε; πως κάμετε έτζι; Σιωπή. Και αμέσως εσιώπησαν και έλεγαν μουρμουριστά, ο αρχηγός, ο καπετάνιος, ο Αρχηγός!
Τους είπεν έπειτα που είσθε, που έχετε ταις γυναίκαις σας, τα παιδία σας, τους δικούς σας και τ’ άλλα σας πράγματα; Τι σας έστειλαν οι δικοί σας εις τον πόλεμον, και αυτοί πίσω φροντίζουν να σας στέλλουν τροφάς και πολεμοφόδια και είναι ήσυχοι; έχουν εσάς να τους φυλάγετε, και άλλα πολλά.
Επί τέλους τους είπε να έλθουν αύριο πολύ πρωί αποκάτω εις το σπίτι του, όπου ήσαν τ’ αλώνια να μετρηθούν δια να πάρουν το ταϊνι τους….
Αλλά προτού ακόμη να τελειώση η καταμέτρησις άρχισαν κατά τας 7 ώρας π. Μεσημβρίας να βάλλουν καπνούς και να τουφεκούν από ταις ράχαις των βουνών, όπου είχε διατάξει να στέκωνται και να κατασκοποεύουν του εχθρού τα κινήματα, διότι οι Τούρκοι άρχισαν να εμβαίνουν εις την ρεμματιά του Δερβενακίου. Τότε ο αρχηγός δεν έχασε καιρόν και ανέβη πάλιν εις την σκέπην του σπιτίου δια να τους ομιλήση και να τους εμψυχώση.
Έλληνες, τους είπε, σήμερα εγεννήθημεν και σήμερα θα πεθάνωμεν δια την σωτηρίαν της πατρίδος μας και δια την εδικήν μας. Ιδού τι πρέπει να κάμετε, αμέσως να πάτε ς’ τα κονάκια σας να πάρετε το ταϊνι σας. Εδιάταξα να σας δοθή καθώς και τα φυσέκια, αλλά να ήσθε έτοιμοι ς’ το γελέκι όλοι οι δυνατοί, τους δε αδυνάτους και τα περιττά πράγματα, τα ζώα και ταις καπόταις σας να τα στείλετε εις το αντικρυνό βουνό του Αγίου Γεωργίου, όπου εδιάταξα να πάν και τα δικά μου πράγματα. Εκεί θα ήμαι και θα με ευρήτε εις οποινδήποτε αποτυχίαν, ο μη γένοιτο. Αν ο εχθρός μας νικήση εκεί θα μαζωχθούμεν, τούτο σας το λέγω έτσι, δια να γνωρίζετε τον τόπον, αλλά σας το λέγω και τούτο ότι απόψε ήλθεν η τύχη της πατρίδος μας, και μου είπεν ότι είμεθα νικηταί τόσον πολύ, όπου άλλην νίκην καλλιτέραν από την σημερινήν δεν εκάναμεν, αλλ’ ούτε θέλομεν κάμει. Έχω τόσην βεβαιότητα να σας ειπώ να μην πάρετε ούτε τ’ άρματα σας, δια να πάρωμεν των Τούρκων.
Σήμερα ο καθείς από εμάς θα καταδιώκη πολλούς, θα πάρητε λάφυρα πολλά και τους θησαυρούς του Αλή Πασά θα τους μοιράσετε με το φέσι τα φλωριά, όπου έχουν οι Τούρκοι, είναι χρήματα χριστιανικά. Τα είχεν ο τύραννος της Ηπείρου παρμένα από τους αδελφούς μας. Ο Άγιος Θεός μας τα έστειλε και είναι κελεπούρι δικό μας.
Αύριον αυτήν την στιγμήν θα σας ιδώ όλους με τ’ άρματα των Τούρκων, με τ’ άλογα τους, λαμπροφορεμένους με τα ρούχα τους. Ο Θεός είναι με ημάς να μη σας μέλλη τίποτε, πηγαίνετε να ετοιμασθήτε καθώς σας είπα και να ελθήτε εδώ όλοι να ξεκινήσωμεν μαζί……
Τας σημαίας του δε όλας είχε κατά σειράν εις την ράχην του βουνού, όπου ήταν όλα τα άλογα των καπεταναίων και αυτός ο ίδιος δια να φαίνωνται από τον εχθρόν. Οι ιερείς εδιάβαζαν παράκλησιν, ο Παπαγιαννόπουλος έψαλλε και ο αρχηγός είχε το κιάλι και έβλεπε τους Τούρκους, όπου ήρχοντο εις τον δημόσιον δρόμον του Δερβενακίου. ...
Εις όλον το στράτευμα έδωσεν έπειτα αυστηράν διαταγήν κανείς να μην τουφεκίση έως να διατάξη.
Αφού λοιπόν ήλθαν την 26 Ιουλίου πρωί οι Τούρκοι εις την επάνω μεριάν, όπου ηύραν το ταμπούρι φυλαττόμενον από μόνους τους καπεταναίους...εσταμάτησαν εκεί ώραν πολλήν. Μας είπαν μπέσα για μπέσα (πίστιν δια πίστιν) να τους αφήσωμεν να περάσουν και μας υπόσχονται να έβγουν έξω από την Πελοπόννησον. Εκάναμεν τότε πολλαίς ομιλίαις με τους εμπροστινούς, οι οποίοι ήταν όλοι Αλβανοί. Αλλά ο ήλιος μας έψησεν, η δίψα μας επεριώρισε και η ημέρα άρχισε να μαζώνη. Έγειρεν ο ήλιος και δεν ήταν δια να νυχτώση ημέρα περισσότερον από 4 ώρας, εβαρέθημεν και είπαμεν των Αλβανών να τραβηχθούν, διότι θ’ ανοίξη το τουφέκι. Και ούτως έγινε. Εστείλαμεν εις τον αρχηγόν και εζητήσαμεν την άδειαν, αλλ’ αυτός μας έλεγεν ότι δεν είναι καιρός ακόμη, αυτός γνωρίζει τον καιρόν.
Ο σκοπός του ήταν να δροσίση δια να μη καιώμεθα και να έχωμεν την νύχταν βοηθόν, να μην έχωμεν τον ήλιον εις τα ‘ μμάτια μας και να μας εμποδίζη….
Μ’ όλα ταύτα ετολμήσαμεν και ετουφεκίσαμεν τους Αλβανούς και εσκοτώσαμεν πέντε ή εξ από αυτούς…..Με τον πρώτον τούτον τουφεκισμόν όλοι οι Τούρκοι και οι Αλβανοί έκαμαν κατά τον Άγιον Σώστην, οι δε καπεταναίοι επήγαν ο καθένας όπου ήταν οι στρατιώται τους. Τότε ο αρχηγός έβαλε την φωνήν, Επάνω τους Έλληνες και μη φοβάστε, σκοτώστε όσους θελετε από αυτούς!
Αφού άκουσαν οι κρυμμένοι εις τα χαμόκλαδα την φωνήν του αρχηγού ο καθένας έρριχναν τα τουφέκια των ώστε όλο το πλάγι εκάπνισε και εφώναζαν όλοι επάνω τους…...”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου