Ο Φωτάκος στο έργο του “Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών” κάνει αναφορά στους Πελοποννησίους οπλαρχηγούς και κληρικούς που έλαβαν μέρος στην Επανάσταση.
Παραθέτω ένα απόσπασμα με τους οπλαρχηγούς της περιοχής Λιοδώρας, μέρους της επαρχίας Καρύταινας.
Η περιοχή της Λιοδώρας ήταν περίπου η περιοχή της Ηραίας με κέντρο του Παλούμπα. Η επαρχία της Καρύταινας ήταν περίπου η μετέπειτα επαρχία Γορτυνίας και λίγο μεγαλύτερη.
Πρωτεργάτες του Αγώνα στην περιοχή ήταν τα μέλη της οικογένειας Πλαπούτα με προεξέχοντα τον Δημήτρη Πλαπούτα, στενό συνεργάτη και έμπιστο του Κολοκοτρώνη.
Εκτός από τους Πλαπουταίους αναφέρεται τον Φώτη Δάρα και Παπα Σχίζα από του Σέρβου, τον Πανουσάκο και Πανουργιά από Παλούμπα, τον Τσάκαλο από Κοκορά, τον Παπαγιώργη από Ζουλάτικα (Αετορράχη) και τον Καφετσή από τον Βλόγγο, στενό συνεργάτη του Δ. Πλαπούτα.
ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΑΡΥΤΑΙΝΗΣ (περιοχή Λιοδώρας)
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ Η ΠΛΑΠΟΥΤΑΣ
Ούτος ο φιλοπόλεμος στρατηγός κατήγετο από το χωρίον Παλούμπα της Λιοδώρας. Εν αρχή της
επαναστάσεως έγεινεν αρχηγός ενός τμήματος (σέμπτι) της επαρχίας Καρυταίνης, του λεγομένου της
Λιοδώρας. Αι εκδουλεύσεις του είναι επίσημοι και γνωσταί. Κατ᾿ αρχάς ευρέθη εις την πρώτην μάχην, την οποίαν ο Κολοκοτρώνης έκαμε με τους Φαναρίτας Τούρκους, και ήλθε κατόπιν των εις Καρύταιναν. Μετά δε ταύτα όταν εσυναθροίζοντο οι στρατιώται εις το Διάσελον της Αλωνίσταινας, όπου ήτον ο Κολοκοτρώνης, ο Πλαπούτας ευρέθη εις Βυτίναν, και εκείθεν υπήγεν εις Λεβίδι, όπου έλαβε μέρος και εις αυτόν τον πόλεμον. Ύστερον δε εις το συσταθέν στρατόπεδον εις Πιάναν ήτον ως αρχηγός αντί του Κανέλου Δεληγιάννη εφόρου όντος. Κατόπιν υπήγε με τους στρατιώτας του εις το
Βαλτέτσι και κατά την μάχην εκείνην ανδραγάθησε και εφάνη η παληκαριά του. Όταν δε είμεθα εις τα Τρίκορφα, αυτὸς υπήγεν εις του Λάλα δια να σταθή εις το σώμα εκείνο του αδελφού του Γεωργάκη, όστις εφονεύθη εις Λάλα. Εκεί δε έμεινεν ολίγας ημέρας, και μετά την μάχην την γενομένην εις του Πούσι, ότε οι Λαλαίοι Τούρκοι έφυγον εις Πάτρας, ο Πλαπούτας επανήλθεν εις το στρατόπεδον των Τρικόρφων, όπου έμεινε μέχρι της αλώσεως της Τριπολιτσάς, και κατόπιν εσυντρόφευσε τους Αλβανούς εις την Βοστίτσαν δια να περάσουν εις την Στερεάν και εκείθεν εις την πατρίδα των κατά τα συμφωνηθέντα.
Μετά δε ταύτα παρηκολούθησε τον Θ. Κολοκοτρώνην εις Άργος και Κόρινθον, έχων ίδιον σώμα στρατιωτών, και μετά την πτώσιν του φρουρίου της Κορίνθου, διετάχθη από τον Κολοκοτρώνην να υπάγη εις την πολιορκίαν των Πατρών, όπου κατά την περίφημον μάχην της 9 Μαρτίου ανδραγάθησεν. Κατόπιν αντιπροσώπευσε τον Κολοκοτρώνην κατά την πολιορκίαν ταύτην, αναχωρήσαντα εις Κόρινθον μέχρι της εκείθεν επιστροφής του. Πριν δε ο Κολοκοτρώνης λύση την πολιορκίαν των Πατρών, ο Πλαπούτας είχεν αναχωρήσει εκείθεν εις Καρύταιναν. Και εις άλλας ακόμη εποχάς του εδόθη η αντιπροσωπεία του Γενικού αρχηγού παρά του Κολοκοτρώνη.
Μετά δε ταύτα κατά την εισβολήν του Δράμαλη εις Πελοπόννησον ο Πλαπούτας έγεινεν έτι επισημότερος στρατηγός, διότι πρώτος αυτός εκτύπησε κατά το χωρίον Χαρβάτι και Φίχτια τον στρατόν εκείνου, ότε έμπλεξε με τινας Τούρκους, ήλθεν εις μονομαχίαν με ένα εξ αυτών, και εκινδύνευσε, διότι ο Τούρκος, όταν ήλθον εις θέσιν να μεταχειρισθούν τα σπαθιά των, εκτύπησε και ετσάκισε το σπαθί του Πλαπούτα, αλλ᾿ ούτος ευτυχώς τον εσκότωσε. Κατόπιν εσύστησε το
φροντιστήριον εις το Σχοινοχώρι, και εκείθεν εστρατοπέδευσεν όπισθεν του Παλαιοκάστρου Άργους κατά την θέσιν Άκοβα, όπου συνεκέντρωσε στρατόν υπέρ τας δύο χιλιάδας μετά της Επαρχίας Τριπολιτσάς, και των Φαναριτών αρχομένων από τον Τσανέτον Χρηστόπουλον, του δε όλου στρατοπέδου αρχηγός ήτον ο ίδιος Πλαπούτας. Έκείθεν επολέμει αδιακόπως μέχρι τέλους τον Δράμαλη, και ύστερον μετά την πτώσιν του Ναυπλίου διωρίσθη φρούραρχος αυτού έως ότου τον
αντικατέστησεν ο Πάνος Θ. Κολοκοτρώνης…..
Κατά δε την εποχήν του προσκυνήματος και του προδότου Νενέκου πολύ ωφέλησεν, βοηθών τον
Κολοκοτρώνην, και εμποδίσας ούτω το κακόν και δεν επροώδευσεν. Παρευρέθη δε και εις άλλας μάχας επί του Ιμβραήμ πασά και πρό πάντων εις εκείνην της Καυκαριάς…….
…...και οι αδελφοί του Γεωργάκης, Θανάσης καὶ Παρασκευάς, συνετέλεσαν ως στρατιωτικοί. Αλλ᾿ εκ τούτων ο Γεωργάκης επρωτοχάθη εις τινα μάχην, εις την οποίαν οι Τούρκοι Λαλαίοι ενίκησαν τους Έλληνας, πριν γείνη ο πόλεμος εις το Πούσι, όπου ευρέθησαν οι Κεφαλλήνες όλοι περί τους 300, έχοντες και κανόνια, και όπου έδειξαν όλην την παληκαριάν των, και τους οποίους εφοβήθησαν οι Λαλαίοι και απεφάσισαν την φυγήν των από του Λάλα. Εις δε την μάχην ταύτην του Πουσιού ελαβώθη και ο Ανδρέας Μεταξάς.
Ο ΠΑΝΟΥΣΑΚΟΣ
Ήτον από του Παλούμπα της Λιοδώρας. Και αυτὸς εις την μάχην της Γράνας, αφού πλέον δεν είχε καιρόν να γεμίση το τουφέκι, ή την πιστόλαν του, έπιασε το τουφέκι από το στόμα, και με το κοντάκι
του άρχισε να κτυπά τους Τούρκους κατακέφαλα, εσκότωσε δύω Τούρκους κατ᾿ αυτόν τον τρόπον, διότι καθώς εφύλαγε και έδινε την κτυπισιά, έμβαινεν ο κόκορας της φωτιάς μέσα εις τα μυαλά των Τούρκων, το δε τουφέκι του εστράβωσεν. Ο Πανουσάκος επῃνέθη δια την παληκαριάν του αυτήν.
ΦΩΤΙΟΣ ΔΑΡΑΣ
Κατήγετο εκ του χωρίου Σέρβου. Παρακολουθών δε τον στρατηγόν Δ. Πλαπούταν εχρησίμευσε και ως γραμματικός και ως στρατιωτικός. Οι συγγενείς του και οι συγχώριοί του ήσαν πάντοτε μαζί του εις τους πολέμους, η δε οικογένειά του εστάθη χρήσιμος εν αρχή της επαναστάσεως.
ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΙ ΜΠΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ Ή ΜΑΣΤΡΟΓΕΩΡΓΗΣ
ΚΑΙ Ο ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ
Οι μεν πρώτοι ήσαν αδελφοί του προηγουμένου Δ. Κολιοπούλου, ονομαζόμενοι Παρασκευάς και
Θανάσης, και οι τρείς δε κατήγοντο απὸ του Παλούμπα.
Ήσαν δε πάντοτε αχώριστοι και παρηκολούθουν τον στρατηγόν Πλαπούταν. Ευρέθησαν δε εις όλας τας μάχας όπου και ο αρχηγός των. Κατά δε την μάχην των Πατρών της 9 Μαρτίου τούτους ο Κολοκοτρώνης έστειλε και έπιασαν το χορηγοκάμινον εις τινα εκεί θέσιν, ως φαίνεται εις τα απομνημονεύματα, και ούτοι έφερον την νίκην της μάχης εκείνης.
Εκτὸς δε τούτων, και ο ειρημένος Πανουργιάς από τοῦ Παλούμπα επίσης εφάνη περίφημον παληκάρι εις τους πολέμους και έχει τας αυτάς με τους ανωτέρω εκδουλεύσεις.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΤΣΑΚΑΛΟΣ
Ούτος κατήγετο εκ του χωρίου Κοκορά της Λιοδώρας, και από τας αρχάς της επαναστάσεως ηκολούθησε τον Θ. Κολοκοτρώνην, του οποίου ήτο σωματοφύλαξ και πολύ εμπιστευμένος του. Ο καπετάνιος αυτός, και οι μετ᾿ αυτού στρατιώται, ευρέθησαν εις όλας τας μάχας όπου και ο στρατηγός των. Μάλιστα υπὸ την οδηγίαν του είχε το ήμισυ των σωματοφυλάκων του Κολοκοτρώνη, και αυτὸς είχε την φροντίδα ταύτην. Έχαιρε δε πολλήν υπόληψιν δια την τιμιότητα, και την παληκαριάν του.
ΓΙΑΝΝΙΚΟΣ ΠΛΑΠΟΥΤΑΣ
Ούτος ήτον υιός του περιφήμου Γεωργάκη Πλαπούτα από του Παλούμπα, όστις εχάθη εις του Λάλα
κατά τας πρώτας ημέρας του πολέμου προς τους Λαλαίους. Υπηρέτησε την πατρίδα υπό τας διαταγάς του θείου του Δ. Πλαπούτα, και μετά ταύτα υπο τον στρατηγὸν Θ. Κολοκοτρώνην και έγεινε γνωστός.
Ο ΚΑΦΕΤΣΗΣ
Ούτος ο περίφημος καπετάνιος ήτον από το χωρίον Βλόγκον της Λιοδώρας. Ευρέθη δε κατ᾿ αρχάς με
σώμα στρατιωτών εις την πολιορκίαν του Λάλα. Μετά δε τήν φυγήν των Λαλαίων εις Πάτρας, ήλθεν εις την πολιορκίαν της Τριπολιτσάς με τους υπ᾿ αυτόν στρατιώτας παρακολουθών τον στρατηγόν Δ. Πλαπούταν.
Έδειξε δε πολύν ζήλον και γενναιότητα εις τους πολέμους. Ο Ἀναγνώστης Δεληγιάννης επανελθών απὸ την Κωνσταντινούπολιν εις τα Τρίκορφα, εμάλωσε τον αυτάδελφόν του Κανέλον διότι αφήκε τα όπλα εις τον Θ.Κολοκοτρώνην, και ούτος είχε δύναμιν, και εβουλήθη να κάμη συνωμοσίαν κατά του Κολοκοτρώνη. Άρχισε λοιπόν να κατηχή τους καπεταναίους της Καρύταινας προσπαθών να τους αποσπάση από αυτόν, και εξεμυστηρεύθη τον σκοπόν του και προς τον Καφετσήν, διότι οι Δεληγιανναίοι τον είχον προ της επαναστάσεως (κεχαγιάν) επιστάτην εις το κτήμα των (τσιφλίκι),
νομίζων ότι θα ήναι πιστός, και δεν εννόησεν, ότι ο Καφετσής από επιστάτης έγεινε καπετάνιος. Ο δε
Καφετσής είπε το μυστικόν προς τον Κολοκοτρώνην, όστις μαθών την συνωμοσίαν είπε· «καμωθείτε ότι δεν μου είπετε τίποτε έως να πάρωμεν την Τριπολιτσάν» και τότε ας κάμουν ό,τι θέλουν».
ΚΛΗΡΙΚΟΙ
ΠΑΠΑ ΣΧΙΖΑΣ ΕΚ ΣΕΡΒΟΥ
Ούτος ο ιερεύς του Θεού του Υψίστου εφάνη χρήσιμος εις την περιφέρειαν της Λιοδώρας παρακινών τους στρατιώτας εις τον πόλεμον.
Ο ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΗΣ
Ήτον από του Λάτικα* της Λιοδώρας. Ούτος ο περίφημος ήρως δεν έχει όμοιον του. Τα μεγάλα ανδραγαθήματα κατά την πολιορκίαν της Τριπολιτσάς εθεωρούντο τότε ως θαύματα. Απέθανε δε από την νόσον μετά την άλωσιν της Τριπολιτσάς και ούτως εχάθη εγνωσμένον παληκάρι.
*Λάτικα (Ζουλάτικα, σημερινή Αετορράχη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου