Πελοποννησιακή Γερουσία(26-5-1821)

 Την 26η Μαΐου 1821 στην Ι. Μ. Καλτεζών Αρκαδίας συγκροτήθηκε η Πελοποννησιακή Γερουσία, η πρώτη προσπάθεια οργάνωσης διοίκησης της επαναστατημένης Ελλάδας. Ορίστηκε ως έδρα η Στεμνίτσα Γορτυνίας, και συγκεκριμένα η Μονή Χρυσοπηγής, όπου συνεδρίαζε από τις 27 Μαΐου για λίγες μέρες και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στα Τρίκορφα(Ζαράκοβα).

Ο Νικόλαος Σπηλιάδης γράφει στ’ “Απομνημονεύματα” του: 

 

“Μετά την εν Βαλτέτσι νίκην ήλθε και ο Π. Μαυρομιχάλης με εκατόν Μανιάτας εις το Λεοντάρι, όπου απήλθον και τινες των προκρίτων της Πελοποννήσου, και παραλαβόντες αυτόν, μετέβησαν εις την Μονήν των Καλτεζών, και αυτόθι συνήλθον καιάλλοι, όσοι τυχόντες, και σκεψάμενοι περί των κοινών συμφερόντων, ζητήσαντες και λαβόντες την γνώμην των προκρίτων Ύδρας και Σπετσών, εσύστησαν Γερουσίαν, και εψήφισαν πρόεδρον αυτής τον Μαυρομιχάλην, κατά το επόμενον έγγραφον.

“ α’ Αριθμός πρώτος, πατρίς.
Η γενική ευταξία των υποθέσεων της πατρίδος μας Πελοποννήσου και η αισία έκβασις του προκειμένου ιερού αγώνος περί της σεβαστής ελευθερίας του γένους μας, επειδή και αναγκαίως απήτουν την γενικήν συνέλευσιν και σκέψιν, συνηθροίσθημεν  επί τούτω οι υπογεγγραμένοι από μέρους των επαρχιών μας, έχοντες και την γνώμην όλων των λοιπών απόντων μελών, κατά την σεβαστήν μονήν των Καλτεζιών, κατ’ εύλογον κοινήν ημών γνώμην και απόφασιν και όλων των απόντων, εκλέξαντες τους φιλογενεστάτους κυρίους, τον τε άγιον Βρεσθένης Θεοδώρητον, Σωτήριον Χαραλάμπους, Αθανάσιον Κανακάρην, Αναγ. Παπαγιαννόπουλον, Θεοχάρην Ρέντην και Ν.Πονηρόπουλον, καθ’ υπακοήν και συγκατάνευσιν και αυτών εις την κοινήν ημών ταύτην πρότασιν.
Τους διορίζομεν δε να παρευρίσκωνται μετά του ενδοξοτάτου κοινού αρχιστρατήγου μας Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, και πάντες  οι άνωθεν επέχοντες την Γερουσίαν όλου του δήμου των επαρχιών της Πελοποννήσου, προηγουμένου της ενδοξότητος του, να συσκέπτωνται προβλέπωσι και διοικώσι και κατά το μερικόν και κατά το γενικόν απάσας τας υποθέσεις, διαφοράς και παν ό,τι συντείνει εις την κοινήν ευταξίαν, αρμονίαν, εξοικονόμησιν τε και ευκολίαν του ιερού αγώνος μας καθ’ οποιονδήποτε τρόπον η θεία πρόνοια τους φωτίσει και γνωρίσωσιν ωφέλιμον, έχοντες κατά τούτο πάσαν πληρεξουσιότητα χωρίς να εμπορή τινας ν’ αντιτείνη ή να παρακούση εις τα νεύματα και διαταγάς των. Και τούτο το υπούργημα των και η ημετέρα εκλογή θέλει διατρέξει, και θέλει έχει κύρος μέχρι της αλώσεως της Τριπολιτσάς και δευτέρας κοινής σκέψεως.  Και περί μεν της από το μέρος των ειλικρινούς, απαθούς, και μετά της δυνατής επιμελέιας και σκέψεως εις το άνωθεν υπούργημα των εξακολουθίας, καθώς και της από το μέρος ημών τε και όλων των απόντων υπακοής και άνευ τινός αντιστάσεως, προφασιολογίας και αναβολής της εξακολουθίας και ενεργείας των νευμάτων και διαταγών των, ελάβομεν αμφότερα τα μέρη τον πρέποντα όρκον ενώπιον του Υψίστου Θεού, εν βάρει συνειδότος και της τιμής μας, και ούτως επεδόθη αυτοίς το παρόν ενυπόγραφον αποδεικτικόν και κυρωτικόν γράμμα μας.  1821 μαϊου  26.

Έλους Άνθιμος, Π. Κρεββατάς, Δ. Καραμάνος, Π. Ζαφειρόπουλος, Αθ. Γρηγοριάδης, Αθ. Κ. Κυριακός, Πέτρος Σαλαμώνος, Μανόλης Μελετόπουλος, Μιχάλης Κομητάς, Βασίλειος Σακελλαρίου, Αναγν. Παπαγεωργίου, Ν. Πετμεζάς και οι αδελφοί μου, Κωνστ. Χρυσανθακόπουλος και αδελφοί, Δημ. Μέλιος μετά των λοιπών καπιτανέων Αρκαδίας, ο Πρωτοσύγκελος Αμβρόσιος του αγίου Χριστιανουπόλεως, Κανέλλος Δελιγιάννης, Ν. Ταμπακόπουλος, Δ.Παπατσιώνης, Κωνστ. Ζαφειρόπουλος, Ν. Σπηλιωτόπουλος, Παναγ. Μερίκας, Θεοδ. Πουλόπουλος, Παναγ. Γολόπουλος, Σακελλάριος Παπαφώτου, Γ. Αγαλόπουλος, Αναγ. Τζιορτζάκης, Ν.Παλλαδάς, Αθανάσιος Κυριακός, Ρήγας Παλαμίδης, Παπαπαναγιώτης Παπαλεξίου.

 

Η Γερουσία αύτη μετέβη εις την Στεμνίτζαν, κωμόπολιν της Καρυταίνης, ως εις τόπον παρέχοντα ησυχίαν και ασφάλειαν, δια να ενεργή τα χρέη της. Επομένως ήλθεν εις τα Τρίκορφα, όπου και διέμενε. Διέταξε δε και συνεστήθησαν εις όλας τας επαρχίας τοπικά συστήματα, εις άλλας μεςν Εφορείαι, εις άλλας δε Δημογεροντείαι, εις δε την Καλαμάταν διωρίσθησαν δώδεκα και ωνομάσθησαν σύγκλητος. Προσέλαβον δε και γραμματέα, τον οποίον ωνόμασαν Αρχικαγγελάριον.
Τα δε χρέη των συνίστατο εις το να φροντίζωσι δια την ευταξίαν και ησυχίαν του τόπου, δια την αποστολήν εις τα στρατόπεδα των δυναμένων να φέρωσι τα όπλα πολιτών, και την προμήθειαν των τροφών και πολεμεφοδίων και λοιπών αναγκαίων. Η δε Γερουσία δεν ήτον ασυντελής εις τον έθνος, διότι τουλάχιστον δι αυτής εφάνη εις τον έξω κόσμον ότι δεν επανέστησαν οι Έλληνες ειμή δια να τεθώσιν υπό νόμους”.

Ο Ιωάννης Φιλήμων γράφει περί αυτού στο “Δοκίμιον περί της Ελληνικής Επαναστάσεως” :
“…….Ούτω διελύθησαν οι εν Καλτεζαίς συνελθόντες, τελεσθείσης δοξολογίας εκκλησιαστικής προς τον Ύψιστον, επεχούσης τόπον όρκου. Κατ’ αυτήν ο επίσκοπος Έλους Άνθιμος, ανήρ ζωηρού ενθουσιασμού καιόλως ζήλος υπέρ αγώνος, πολλή και αρμοδία προς την εποχήν εχρήσατο ετοιμότητι πνεύματος. Αρπάσας από της  οσφύος του Σωτηρίου Χαραλάμπου τα δύο πυροβόλια και σταυρώσας ταύτα επί της αγίας εικόνος του Ιησού Χριστού, προέβαλε προς τον λαόν στρέψας και υψηλή τη φωνή ανεβόησε: ¨΄Ελληνες αδελφοί, ευλογημένοι στρατιώται της πίστεως και της πατρίδος, ο Θεός ηγίασε τα άρματα σας!”. Δάκρυα ευλαβείας και ενθουσιασμού θείου έρρευσαν τότε από των οφθαλμών όλων.
Καταλλήλως εσκέφθη η συνέλευσις των καλτεζών, πρώτον μεν παραδεχθείσα μέλη της Γερουσία και εκ του ιερού κλήρου δια το κοινόν περί αυτού σέβας και την αναποχώριστον από του εθνικού ιδεαν του  θρησκευτικού πολέμου. Δεύτερον δε, μη αναμίξασα εν αυτή πρόσωπα στρατιωτικά, ετέρας όντα αρμοδιότητος, τρίτον δε, αποφασίσασα προσωρινήν τηνς Γερουσίαν μέχρι της πτώσεως της πρωτευούσης της Πελοποννήσου…..

Της δε σχηματισθείσης διοικητικής αρχής, εδρευσάσης εν τη Στεμνίτση της Γόρτυνος, η σφραγίς έφερεν έμβλημα τον Σταυρόν επί κλάδου δάφνης μετά των ακροτελευτίων κεφαλαιωδών στοιχείων “ΙΣ. ΧΣ”, και την επιγραφήν “+ Η ΓΕΡΟΥΣΙΑ Της ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 1821”.